1-Amaliy mashg’ulot. Boshqarish ob’yektlarini analiz qilish

4. Sozlanayotgan konturlarning soniga ko‘ra: 

- bir konturli; 

- ko‘p konturli (bir nechta konturga ega, shu jumladan bir kattalikni sozlash uchun 

xam); 

5. Foydalanilayotgan energiya manbasiga ko‘ra: 

- elektrik; 

- pnevmatik; 

- gidravlik; 

- kombinirlashgan (aralash). 

6. Sozlashning asosiy tamoyillariga ko‘ra: 

- chetlanish bo‘yicha sozlash. 

- ko‘zg‘atish bo‘yicha sozlash. 

- kombinatsiyalangan tamoyil. 

- adaptatsiya (moslashuvchanlik) tamoyili. 

Chetlanish  bo‘yicha  sozlash.  Taqqoslovchi  qurilma  belgilab  berilgan  x(t) 

qiymatni  amaldagi  qiymat  y(t)ni  texnologik  parametrlarida  taqqoslaydi  va  farq 

(chetlanish) signallarini ξ(t) yuboradi   

---

 

 rasm. Chetlanish bo‘yicha sozlashning strukturaviy  sxemasi. bunda f(t) – tashqi 

xalakitlar. 

ξ(t)= y(t) - x(t) 

Ushbu  signal  ta'siri  natijasida  sozlagich    shunday  sozlovchi  ta'sir  u(t)ni 

ishlab  chiqaradiki,  u  ξ(t)  chetlanishlarini  maksimal  darajada  kichraytiradi  yoki 

butunlay yo‘q qilish imkonini ishlab chiqarishga xarakat qiladi.[7] 

Bu tizim berk tizim bo‘lib o‘z afzalliklari va kamchiliklariga ega, 

Afzalliklari:  

a)  ishning  yuqori  aniqlikda  bajarilishi  ξ(t),  signalini  nolli  ko‘rsatgichigacha 

ishlaydi, ya'ni u x gateng bo‘lgo‘nga qadar ishlaydi). 

b) xalaqitlar ta'siridagi barqarorlik, (tashqi qo‘zg‘atuvchilar ta'siriga). 

Kamchiliklari: 

a) Sxemaning murakkabligi. 

b) Ba'zi sharoitlarda tizim barqarorlikni yo‘qotishi mumkin.  

Shu  sababli barcha  berk tizimlar  albatta  hisoblab  chiqiladi va barqarorlikka 

tadqiq etiladi.