Раҳмонов Улуғбек Каримович

 
 
Мусиқа машғулотининг шаклланиш турлари 
Режа:
1. Кичик ва ўрта гурухларда машғулотнинг шаклланиш турлари.
2. Катта ва тайёрлов гурухларда машғулотнинг шаклланиш турлари. 
Мактабгача таълим муассасаларида мусиқа машғулотини олиб 
боришда тарбиячи ва мусиқа раҳбари ўз иш режасини пухта ўйлаб,
фаолиятини аниқ мақсадлар томон йўналтириши зарур. Ҳар бир 
машғулот иш режасига асосан аниқ мақсад асосида ташкилланиши 
керак. Бу болаларнинг мусиқавий тафаккурини босқичма-босқич 
ривожлантиришнинг ягона йўлидир.
Кичик гуруҳ учун 
Мусиқа тинглаш. Болаларда кичик ҳажмли мусиқа асарини 
тинглашга иштиёқ уйғотиш.
Болаларга бир-бирига ўхшаш бўлмаган (байрамона-тантанали, 
охиста-тебранувчан, рақсона-қувнок) кайфиятидаги қўшик ва чолғу 
куйларни идрок этишга ўргатиш "Алла" Д.Омонуллаева, «Паровоз» 
Филиппенко, «Бугун байрам С.Бобоев, «Дўлонча» ўзбек халк куйи 
"Қашқарча". 
Қўшиқ айтиш. Катталар ва чолғу асбобига жўр бўлиб табиий 
овозда куйлаш, сўзларини тўфи таллафуз этиб, куйлаш малакасини 
шакллантириш. Куйлаш вақтида тўғри нафас олиш, ўтирган ва турган 
ҳолатда тўғри куйлаш "Байроқчалар" (Е.Тиличеева), "Айиқчам" 
(Ғ.Қодиров), "Опажон қаранг", "Боғчамиз" (М.Икромова), "Қуёнлар" 
(Ғ. Қодиров). «Птичка» Попатенко. 
Қўшиқ мазмунини тушуниш, матнга мос ҳаракатлар бажара 
олиш. Қўшиқ мазмуни ҳақида суҳбат қуриш. "Арча қўшиғи", 
"Айиқча" (М.Икромова)., "Кулча нон" (Б.Каримов), "Этикчам" 
(Д.Омонуллаева), "Капалак'', "Лола сайли" (М.Икромова), "Хўрозим" 
(К.Абдуллаев), "Товуғим", "Полалон" (Ф.Назаров), "Тойчоғим" 
(С.Бобоев). 

---

95 
Мусиқий-ритмик ҳаракат. Тўп бўлиб енгил юриш ва 
югуришдан секин-аста ҳар тарафга, эркин-сочма, тўғрига, доира 
бўйлаб енгил юриш ва югуришга ўргатиш. Мусиқа ритмига мувофиқ 
оёқни тўпиллатиш; 
болаларни 3-4 содда ва оддий ҳаракатлардан иборат рақсларни 
тўп бўлиб жуфтлиқда, сочма тарзда, шундан сўнг доирадаги рақслар 
ижро этишга ўргатиш. Мусиқа асарининг тугалланишини ифодали 
кўрсатиш. 
Қўлларида атрибутларни (байроқчалар, барглар, гуллар) ушлаб, 
биргаликда ва якка тарзда давра бўйлаб машқларни бажариш. 
"Коптокни юқорига от", "Кўзгуга қара", "Майсани сила", 
"Қўлларимиз чиройли" рақс элементларини катталар билан 
биргаликда мусиқага мос бажариш. Марш ритмини ўзлаштириш. 
Катталар билан биргаликда ҳаракатли ўйинларда иштарок этиш 
("Поезд" Н.Метлова, "Чори-чамбар" ўзбек халқ куйи, "Куёним" ўзбек 
халқ куйи), қўшиқ матнига мос ҳаракатлар бажариш ("Бахтли 
эркатой" Т. Тошматов). 
Ҳаракатлар орқали турли образлар яратишга қизиқтириш 
("Қуёнлар ва айиқ" Т. Попатенко, "Айиқполвон", "Қорбобожон" М. 
Икромова). 
Рақс. Мусиқанинг динамик ўзгаришларини ҳаракатларда акс 
этгириш, икки қисмли мусиқа асарининг қисмлар ўзгаришини ҳис 
қилиш, ҳаракатларни мусиқага мослай олиш, катталар билан 
биргалиқца гуруҳ бўлиб, кичик гурухларга бўлиниб, жуфтликда рақс 
тушиш. "Жуфт рақс" (ўзбек халқ куйи), "Қўғирчоқ ва ўйинчоқлар 
билан рақс", "Гуллар билан рақс", "Куз баргчалари билан рақс" 
("Дўлонча"), "Жуфтли рақс" (ўзб.х.к. "Асп бўламан"), "Ярашдик" 
(Вилькорейская), "Эркин рақс" (ўзбек халқ куйи), "Полька" 
(ихтиёрий), "Қўғирчоқ ва ўйинчоқлар билан рақс", "Гуллар билан 
рақс".