Лекция №1 асосий кимёвий тушунчалар. Асосий синфлар



Download 151,85 Kb.
Pdf ko'rish
bet5/12
Sana31.12.2021
Hajmi151,85 Kb.
#213746
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
6JTyJ8nuifpc9PjdmC5c9tZZxecO8PxL (1)

3

  ^  H++NO



3

-H

2

SO

4

  ^  


2

H++SO


4

2- 


Asoslar metall va gidroksid ionlariga dissotsiatsiyalanadi:

NaOH ^  Na++OH-Ba(OH



)2

 ^  Ba


2

++2OH-


Kislotalarning  kislota  xossalari  H+  ionlari  mavjudligi  tufayli,  asoslarning  asos 

xossalari OH-  ionlari tufayli kelib chiqadi.

Tuzlar metall va kislota qoldig’iga dissotsiatsiyalanadi.

KCl  ^  K++Cl-Na



2

CO

3

 ^  2Na++CO32-

Dissotsiatsiyalanish darajasi

Barcha  elektrolitlar  dissotsiatsiyalanish  xususiyati jihatidan  ikki  guruhga-kuchli 

va kuchsiz elektrolitlarga bo’linadi.  Har qanday konsentratsiyada 30 % dan ko’p to ’la 

dissotsiatyalanuvchi  elektrolitlar  kuchli  elektrolitlar  deyiladi.  Bunday  elektrolitlarga 

masalan,  xlorid,  nitrat  va  sulfat  kislotalar,  natriy,  bariy  va  kalsiy  gidrooksidlar, 

shuningdek  ko’pchilik  tuzlar  kiradi.  Eritmada  qisman  dissotsiatyalanuvchi  (30%) 

elektrolitlar  kuchsiz  elektrolitlar  deb  ataladi.  Sirka  kislota,  karbonat  kislota, 

ko’pchilik  organik kislotalar,  ammoniy  gidrooksid,  yomon  eriydigan  asoslar kuchsiz 

elektrolitlar  jumlasiga 

kiradi. 


Arrenius 

fikricha, 

to ’la 

dissotsiatsiyalanish 

bo’lmasligining  sababi  shundaki,  eritmada  molekulalar  ionlarga  ajralishi  bilan  bir 

vaqtda, hosil bo’lgan ionlar o ’zaro birikib, yana molekulalarga aylanadi.

Molekulalar  hosil  bo’lgan  sari  dissotsiatsiyalanish  tezligi  kamayadi,  lekin 

ionlarning o ’zaro birikish tezligi ortadi.

Nihoyat  ikki  jarayon  tezligi  baravarlashadi,  shu  vaqtdan  boshlab,  eritmada 

molekulalar va ionlar orasida muvozanat qaror topadi.  Shundan so’ng eritmada ion va 

molekulalar 

soni 


o ’zgarmay 

qoladi. 


Bu 

holatni 


xarakterlash 

uchun 


dissotsiatsiyalanish darajasi tushunchasi kiritilgan.

Ionlarga  dissotsiatyalangan  molekular  sonining  eritilgan  moddaning  barcha 

molekulalari  soniga  bo’lgan  nisbati  elektrolitning  dissotsiatsiyalanish  darajasi  deb 

ataladi.


Dissotsiatsiyalanish  darajasi  a   harfi  bilan  belgilanib,%  hisobida  ifodalanadi. 

Dissotsiatsiyalanish  darajasi  elektrolit  tabiatiga,  haroratga  va  konsentratsiyaga 

bog’liq.

Ionlarga dissotsiatyalangan molekular soni

a  = ............................................................................. 

1 0 0

%

eritilgan modda molekulalari soni



85


Masalan,  ammoniy  gidrooksid  NH4OH  ning  0,1M  eritmasida  uning  atigi 

0,00134 molekulasi dissotsiatsiyalanadi, demak;

0.00134

a  = ........................■

  100% =  1.34%

0 . 1

a   ning  qiymatini  eritmalar  muzlash  haroratining  pasayishi,  qaynash  haroratinig 

ko’tarilishi,  osmotik  bosimning  ortishi,  to ’yingan  bug’  bosimining  pasayishi, 

eritmalarning elektr o ’tkazuvchanligi kabi xossalaridan foydalanib aniqlash mumkin.

Elektrolitik dissotsiatsiyalanish jarayoni qaytar jarayon bo’lganligidan, u massalar 

ta'siri  qonuniga  bo’ysunadi.  Bunda  dissotsiatyalanmagan  molekulalar  bilan  ionlar 

orasida muvozanat qaror topadi.  Masalan:

CH


Download 151,85 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish