40
Ikkinchi bob bo„yicha xulosa
Ikkinchi bobda kafedrada o„quv jarayonlarini tashkil etishni
avtomatlashtiruvchi tizimga qo„yilgan talablar ko„rsatildi. Tizim to„g„ri va
samarali ishlashi uchun unga umumiy talablar, funksionalligiga qo„yilgan
talablar hamda tizim umumiy tuzilmasini visual tasovur qilish qulay bo„lishi
uchun infologik tavsifi ishlab chiqildi. Tizim berilganlar bazasini infologik
tasvirlashda, bazada saqlanish zarur bo„lgan berilganlar turlari va ular qabul qila
oladigan o„lchovlar aniqlashtirilib ko„rsatildi.
41
III. BOB. KAFEDRADA O„QUV JARAYONINI TASHKIL ETUVCHI
AXBOROT TIZIMINI ISHLAB CHIQISH
3.1 Tizim ishlab chiqish bosqichlari
Tizim ishlab chiqishda berilganlar bazasi sifatida Microsoft SQL Server
2012 ishlatilgan. Microsoft SQL Server berilganlar bazasi Microsoft
kompaniyasi tomonidan yaratilgan bo„lib yuqori himoyaga ega bo„lgan
berilganlar bazasini boshqarish tizimi hisoblanadi. Unda foydalanuvchilarga
rollar berish, cheklagich va triggerlar yordamida foydalanuvchi rollarini
boshqarish imkoniyatlari ham mavjud. U yaratilayotgan axborot tizimida
foydalanilayotgan, kelajakda qo„shilib boriladigan berilganlarni o„z ichiga
sig„dira oladi. Microsoft SQL Server berilganlar ustida ishlov qobiliyati yuqori
darajada optimallashtirilgan va dunyo reytingida yuqori darajalarda turuvchi
berilganlar bazasi hisoblanadi.
Micrasoft SQL Server 2012 umumiy ishchi muhiti quyidagicha
ko„rinishga ega:
Datsur ishga tushurilganidan so„ng kerakli bo„lgan jadvallar quyidagi
ketma-ketlikda yaratila boshlaydi.
Birinchi navbatda guruhlar jadvali maydon nomlari va ular qabul
qiladigan turlar quyidagicha ko„rinishda bo„ladi:
42
Bu yerda birinchi “gkod” ya‟ni guruh kodi asosiy kalit hisoblanadi.
Jadvalning keying elementlari guruh nomi, gruh kritilgan vaqt, buyruq nomi,
ta‟lim kodi, ta‟lim tili, kurs, guruh kuratori va kafedralardan iborat
Jadval ichini berilganlar bilan to„ldiramiz:
43
Talabalar va gruhlarni bog„lovchi jadaval ko„rinishi quyidagicha bo„ladi:
Talaba haqidagi umumiy ma‟lumotlar jadval ko„rinishi quyidagicha
bo„ladi:
44
Professor-o„qtuvchilar yuklamasi jadvali ham quyidagi ko„rinishga ega
bo„ladi:
O‟quv rejalar jadvalini ko‟rinishi quyidagicha :
Tizim websayti C# dasturlash tili yordamida yaratilgan. C# dasturlash
tilidagi kodlarni yozishimiz uchun Visual Studio 2013 dasturlash muhitidan
foydalanilgan.
45
Visual Studio 2019 dasturlash muhiti quyidagicha ko„rinishga ega:
Endilikda berilganlar bazasidagi berilganlardan foydalanish uchun
Microsoft SQL Serverni tizimga bog„laymiz. Buning uchun biz Entitiy
Framework texnologiyasidan fodalanamiz:
46
Shundan so„ng berilganlar bazasini ulaymiz:
Bazamizni diagramma shaklda quyidagicha ko‟rishimiz mumkin:
47
Endilikda dasturimiz kontrollerlarini yaratib olishimiz zarur:
Kontrollerlar yaratib bo„lgandan so„ng unga tegishli bo„lgan ko„rinishlar
ham yaratib olinadi:
Dasturimiz yaratishda yuqoridagi texnologiyalardan tashqari web
texnologiyalardan(Bootstrap, Jquery, Js) ham foydalanilgan.