Qo‘lyozma huquqida udk 378. 004 Qahhorov abdusalim o„tkir o„G„LI

2.2 Tizim tuzilmasi va funksionalligiga qo„yiladigan talablar 

Tizimning informatsion, dasturiy, texnik, lingvistik va tashkiliy ta‟minoti 

quyidagi tamoyillar asosida amalga oshirilishi kerak.  

---

28 

 

-  Territorial 

masshtablilik. 

Tashkiltda 

tizimga 

ulanuvchilarning 

chegaralanmaganligi;  

-  Korporativlilik.  Foydalanuvchilarning,  ularga  berilgan  xuquqlarga  muvofiq 

ravishda xujjatlarga kirish xuquqini ta‟minlanishi;  

- 

Silliqlilik. Tashkilot tuzilmasi reorganizatsiya qilingan taqdirda ham DT da 

o„zgartirishlar  qilishni  talab  qilmasligi. 

Boshqaruv 

jarayonlarini 

mukammallashtirilishi DT ning ishlamay qolishiga olib kelmasligi;  

- 

Ochiqlilik. Buyurtmachiga  yangi dasturlar  tuzish imkonini  beruvchi  amaliy 

dasturlashtirish  interfeyslarini  mavjudligi  va  joriy  tizim  Bilan  ma‟lumot 

almashishni tashkil etilishi. 

- 

 Himoyalanganlik.  Tizim  ma‟lumotlari  bilan  ishlashda    foydalanuvchilar 

xuquqlarini  boshqarish  tizimi  mavjudligi;  Kriptografik  shifrlash  vositalarini 

mavjudligi va elektron raqamli imzodan foydalanish;  

- 

Ishonchlilik. Avariya holatlarida (masalan, elektr ta‟minoti o„chib qolganda) 

ma‟lumotlar  bazasi  yaxlitligini  ta‟minlash;  Ma‟lumotlar  bazasidagi 

xujjatlarni avtomatik replakatsiya qilish. 

Dasturiy tizim tarkibiga quyidagi ma‟lumotlar kiradi: 

1. Ta‟lim  yo„nalishlari va  mutaxassisliklarga  o„tiladigan  fanlar  haqidagi 

ma‟lumotlar; 

2. Ta‟lim  yo„nalishlari  va  mutaxassisliklar  klassifikatori  haqida 

ma‟lumotlar; 

3. Ta‟lim  yo„nalishlari  va  mutaxassisliklar  bo„yicha  namunaviy  o„quv 

rejalar haqidagi ma‟lumotlar 

4.  OTM  ta‟lim  yo„nalishlari  va  mutaxassisliklari  bo„yicha  ishchi  o„quv 

rejalar haqidagi ma‟lumotlar 

5. OTM bo„limlari, fakultetlari va kafedralari haqidagi ma‟lumotlar; 

6. OTM prof. – o„qituvchilari haqidagi ma‟lumotlar; 

7. OTM kontingenti haqidagi ma‟lumotlar 

8. OTM akademik guruhlari haqidagi ma‟lumotlar; 

9. OTM auditoriya fondi haqidagi ma‟lumotlar; 

---

29 

 

10. OTM o„quv potoklari va o„quv guruhchalari haqidagi ma‟lumotlar; 

11. Kafedra o„quv yuklamasi haqidagi ma‟lumotlar 

12. Darslar jadvali haqidagi ma‟lumotlar 

13. O„quvchilarning  sinov  imtihonlari  va  reyting  ballari  haqidagi 

ma‟lumotlar; 

14. Talabalarning  o„qishi  bo„yicha  shartnoma  to„lovlari  haqidagi 

ma‟lumotlar; 

15.  Mutaxassisliklar  va  yo„nalishlar  hamda  fanlar  bo„yicha  o„quv  – 

metodik  kengashlarining  tavsiyalariga  muvofiq  keluvchi  o„quv 

qo„llanmalar va uslubiy xujjatlarning ma‟lumotlari; 

16. DAK  va  DIK  a‟zolari  (raisi,  a‟zolari,  kotibi)  tarkibi  to„g„risida 

ma‟lumotlar; 

17. DAK va DIK yig„ilishlarini o„tkazilish grafigi; 

18. Diplom ishi va bitiruv malakaviy ishlari   himoyalarini qaydnomalari 

va bayonnomalari haqida ma‟lumotlar; 

19. Bitiruvchilarning hujjatlari to„g„risidagi ma‟lumotlar;  

Tizimning  yakuniy  tuzilmasi  va  tarkibi  tizimni  loyihalash  jarayonida 

aniqlanadi. 

Barcha  dasturiy  modullarda  ekranga  chiqariladigan  va    chop  etiladigan 

ma‟lumotlar ko„yidagi talablarni qanoatlantirsin: 

1. Ekranga  chiqariladigan  va  chop  etiladigan  vaqt  kun,  oy,  yil  – 

kk.oo.yyyy. ko„rinishida chiqarilsin;  

2. Ekranga chiqariladigan va chop etiladigan o„nli sonlar (.) nuqta belgisi 

orqali ajratilsin. 

3. Tizim  ob‟ektlari  o„rtasida  ma‟lumot  uzatish  tarmog„i  ishlamay 

qolganda  va  boshqa  avariyali  holatlarda  axborotlarni  tashqi  tashuvchi 

vositalar,  fleshkalar,  kompakt  disklar  va  olinadigan  qattiq  disklar  orqali 

uzatish imkoni yaratilsin.  

 

 

---

30