Таълим вазирлиги фарғона давлат университети

Бағанали – ўзбек уруғларининг тармоғи. Бағанали «қоракўл тери», «ёш қўзи 
териси» демакдир. Бағана сўзининг «стун» маъноси ҳам бор. 
 Барлос – Ўзбекистон ҳудудида, асосан Қашқадарё воҳасида кўчманчи 
ўзбеклардан чиғатой улусига қўриқлаш учун юборилган 4 та қабилалардан 
бири. Барлос сўзи Абулғозихоннинг фикрича «қўмондон», Алишер Навоий 
асарларига ёзилган «Бадоеул- луғат»га кўра «баҳодир» деган маънони 
билдиради. 
Боёвут – республикамиз ҳудудида қадимдан яшаб келган уруғлардан бири. 
Рашидиддиннинг «Жомеут-таворих», Абулғози Баҳодирхоннинг «Шажараи 
турк» асарларида Чингизхон қўшинлари билан бирга келган қабилалар орасида 
ҳам боёвут уруғи тилга олинган. Боёвут сўзи «бой», тўғрироғи «бойлар» 
«мулкдор» демакдир. 
Дуғлар, Дувлат – дастлаб мўғул қабиласининг номи бўлган. Дуғлатлар Дуклан 
деган кишидан тарқалган; дуклан (тўғриси – доколан) мўғул тилида «чўлоқ» 
деган сўз, дуғлат эса бу сўзнинг кўплигидир. 
Ирғаноқли (эрганакли) – ирғоқли уруғи ҳам қайд қилинган. Эҳтимол, бу 

---

иккаласи бир уруғнинг турлича талаффуз қилинишидир. Ирғанақ «катак», 
«шох-шаббадан тўқилган чавра». Демак, бу уруғнинг тамғаси катак шаклида 
бўлган. 
Кўрпа, Кўрпали, Кўрпасой, Кўрпақишлоқ, Кўрпача, Янгикўрпа каби 
этнотопонимларнинг «ёпинчиқ» маъносидаги асли форсча кўрпа сўзига ҳеч 
қандай алоқаси йўқ. Қадимий туркий тилда кўрпа сўзи бир неча маънони 
англатган. Тарихий ёдгорликларда кўрпа сўзининг «бара ўт», «ёш бола», 
«қўзичоқ», «улоқча», «бузоқча», «кепак» маънолари борлиги қайд қилинган. 
Лекин кўрпа сўзининг кўпгина маънолари унутилган, шунга қарамасдан 
республикамизнинг баъзи жойларида бара бедани «беда кўрпа бўлиб қолипти» 
дейишади. Уруғлар ҳайвон номлари билан ҳам аталганини ҳисобга олсак кўрпа 
этноними «қўзичоқ» деган маънони билдиради. Чунончи, машҳур тилшунос 
Абу Ҳайён ал Андалусий (XIII аср) асарларида кўрпа сўзи ана шундай 
изоҳланган.