O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi navoiy davlat konchilik instituti navoiy viloyati o`rta maxsus kasb hunar

________________________________________________________________ 
 
“____” ____________ 200
(topshiriq berilgan kun) 
 
Rahbar imzosi:
 
O`quvchi imzosi: 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
10-shakl. Kurs ishi topshiriq blankasi namunasi. 
 
 
 
 

---

35 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
CHIZMANING BELGILANISHI 1 
 
 
OB
`
EKTNING 
NOMI 2  
OB
`
EKT МАТЕRIALI
chizmani bajargan 

VA STANDART 3
shaxslar 4 
 
11-shakl. Burchak tamg
`
asining asosiy yozuvlarini bajarish tartibi 
(agar tamg
`
a alohida ob
`
ekt malumoti berilgan varaqda bo
`
lsa).
 
 
O’zg 
Varaq 
N hujjat 
Imzo 
Sanaа 
Adab,
. 
Маssа Masshtab 
Varaq 
Varaqlar.
Tekshirdi 
Maslahat 
Тasdiq. 
Н А М У Н А 

---

36 
 
 
 
 
 
CHIZMANING BELGILANISHI 1 
 

OB
`
EKTNING 
NOMI 2 
YIGMA CHIZMA  (oldingisidek 
3 to
`
ldiriladi) 4 
 
 
12- shakl. Burchak tamg
`
asining asosiy yozuvlarini bajarish tartibi 
(agar tamg
`
a umumiy malumoti berilgan varaqda bo
`
lsa).
 
 
Ozg 
Var. N Hujjat 
Imzo 
Sana 
Aabi massa 
masshtab 
varak 
varaklar
Н А М У Н А 

---

37 
 
8
 
13-shakl. Detallarni yozilishi. Katta tamg
`
a bilan. Format А4. 
O’zg 
Varaq
Imzo 
Sana 
Adabi. Massa Mashtab 
Varaq 
Varaqlar 
Ф
о
р
м
а
т 
Зо
на
 
та
ян
ч 
so
n
i 
BELGILASH 
NOMLASH 
koshimcha 
Hujjat № 
7 10 
23 
15 
10 
50 
70 
15 
17 
18 
20 
30 
6 
6 6 
70 
65 
10 
23 
Н А М У Н А 

---

38 
3.6 Bitiruv malaraviy ishi (BMI)
BMI 3 yil mobaynida kollej o`quvchisi tomonidan hunar o`rganishga 
qaratilgan va muhim ahamiyat kasb etuvchi jarayonning oxirgi bosqichi hisoblanadi. 
Shu sababli ham kollejda BMI o`quvchining u tanlagan (davlat ta'lim standartlari 
asosida bajariladigan, ishlab chiqarish bilan bog`liq) yo`nalish bo`yicha musta'qil 
ravishda bajarilagan ishi bo`lib, texnik xodim sifatida mujassamlashgan mutaxassis 
tomonidan ishlab chiqarishning, muhandislik, texnik va texnologik vaziyatlarga 
bog`langan nazariy bilimlarni amalda qo`llab, ishlab chiqarish muammosini 
yechimini topa olishga yo`naltirilgan hamda olingan natijalarga o`quvchining o`zi 
tomonidan musta'qil ravishda baholana olinadigan maqsadli ishi hisoblanadi. Bundan 
tashqari diplom ishida talabaning uch muddat ichida kollejda-dars mashg`ulotlari 
jarayonlarida (ayniqsa mutaxassisli yo`nalishi fanlari bo`yicha) olgan bilimlarin 
nazoratdan o`tkazish amalga oshiriladi.
Yana shuni qo`shimcha qilish lozimki, diplom ishi bajarilishi davrida, talaba 
tomonidan progressiv texnologiyalarni, chet ellik mutaxassislar tajribasini, 
kompyuter texnologiyasini, zamonaviy yangi texnologik jarayonlarni ishlab chiqarish 
korxonariga, tashkilot va muassasa ish tsikliga olib kirish qobiliyati darajasi ham 
baholanadi BMI davrida o`quvchidan musta'qil fikrlash-ijod qilish va uning asosida 
ishlab chiqarishga yoki texnologik jarayonga kichkina bo`lsa ham yangilik olib kirish 
talab etiladi. Albatta diplom ishi olingan natijalarning iqtisodiy samaradorligini
hisoblash natijalarini (faqat ijobiy tomonga) ham o`z ichiga oladi. Diplom ishining 
sifati o`quvchi tomonidan mavzu muammolari yechimining texnologiyabopligi va 
o`quvchi tomonidan mavzuga olib kirilgan yangilik elementlariga qarab baholanadi.
BMI o`quvchida uning nazariy jihatdan olgan bilimlarini ishlab chiqarishning 
aniq texnologik yoki boshqa shunga yaqin jarayonlari bilan bog`lashga imkon 
yaratiladi. Diplom ishining hajmi davlat ta'lim standartlari va namunaviy dasturlar 
talablaridan kelib chiqib, o`quvchining kasb yo`nalishi xususiyatlarini e'tiborga olgan 
holda kollej kengashi va kafedra yig`ilishi tomonidan belgilanadi va tasdiqlanib 
kuchga kiritiladi. Shu sababli ham diplom ishi topshirig`ining turi, mant mazmuni, 
uni bayon etilish ketma-ketligi, ma'nosi va h.o. har xil bo`ladi. Diplom ishining 
grafik (ya'ni chizmada, katta formatga chiqariladigan, asosiy bo`limdan ajratib 
bo`lmaydigan) qismi ham hajm va son jihatdan har xil bo`lib, rahbar yoki kafedra 
tomonidan o`quvchining yo`nalishi xususiyatlaridan, ishning mazu topshirig`idan 
kelib chiqib belgilanishi mumkin. 
BMI mavzusi, ish rahbari tomonidan ishlab chiqilishi, kafedra yig`ilishida 
muhokamadan o`tkazilib kollej rahbari tomonidan buyruq asostda tasdiqlanishi bilan 
o`quvchining boshqa musta'qil ishlaridan farq qiladi. Diplom ishi bo`limlari bo`yicha 
maslahatchi va maslahat soatlarini, mutaxassislik kafedrasi boshqa kafedralar bilan 
hamjihatlikda (bu yerda diplom ishi bo`limlari, ularning nomlanishi to`g`risida 
to`xtalib o`tishni lozim topmadik, chunki bu kafedraning o`zi hal qiladigan masala) 
tayinlaydi va belgilaydi.
Rahbar tomonidan yechimi o`ta murakkab yoki yechimi noma'lum bo`lgan 
mavzularni o`quvchiga berish taqiqlanadi. Diplom ishi mavzulari mavjud ishlab 

---

39 
chiqarish korxonasi, tashkilot yoki muassasa texnologik jarayoniga to`g`ri keladigan, 
ish jarayoni ob'yektlarga bog`lab berilishi mumkin va tavsiya etiladi. Chunki mavzu 
yechimlari ishlanayotgan vaqtda aniq ish jarayonlarining muammolari hal qilinishi, 
olinadigan natijalar to`liqligicha yoki bo`lmasa ularning ma'lum bir qismini amalda 
qo`llanilishi talab etiladi. Ishlab chiqarish korxonsi, tashkilot va muassasalarda bo`lib 
diplom ishi mavzusini tanlash bunga asos bo`ladi. 
Ishlab chiqarish korxonasi, tapshkilot va muassasalar texnologik jarayonlarini 
va hayot faoliyatini to`laligicha qamrab olgan kompleks muammoli mavzularni 
diplom ishiga berish maqsadga muvofiq sanaladi. Diplom ishi bo`limlarini bajarilish 
muddati kafedra tomonidan belgilanadi (diplom ishiga rahbarlar tomonidan 
o`quvchiga har yili takror-takror bir xil mavzularni berish man etiladi, chunki ishlab 
chiqarish jarayonlarini rivojlantirish tendentsiyalariga qarab mavzu ishlash lozim).
Ishlab chiqarish va boshqa hayot faoliyati bilan bog`liq bo`lgan diplom ishi 
mavzulari bilan bir qatorda o`quvchilarga maxsus yoki ilmiy-tadqiqot ishlari bilan 
bog`liq bo`lgan mavzular ham berilishi mumkin. Korxona, tashkilot va muassasa 
hayoti bilan bog`liq diplom ishi mavzularining bajarilishi bilan yuqorida tanishgan 
edik. Endi maxsus yoki ilmiy-tadqiqot ishlariga tegishli mavzularga qaytsak, bu 
mavzu topshiriqlari bevosita diplom ishi rahbari nazorati ostida bajariladigan, 
muammoli, nazariy ma'lumotlarga asoslanib o`tkaziladigan tadqiqot ishlari bilan 
bog`liq. Bu yo`nalishdagi diplom ishlari o`quvchida ilmiy nuqtai-nazardan fikrlash, 
bakalavrlik o`quv yo`nalishiga tayyorlanish va magistraturaga zamin yaratish 
imkoniyatlarini shakllantiradi. Ilmiy-tadqiqot ishlarini bajarib, diplom himoyasiga