Abduhamid nurmonov


B evosita  ishtirokchilar  metodi



Download 5,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet80/119
Sana30.12.2021
Hajmi5,54 Mb.
#196159
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   119
Bog'liq
Struktur tilshunoslik Ildizlari va yo'nalishlari A Nurmonov-разблокирован

B evosita  ishtirokchilar  metodi
Diskriptiv lingvistika vakillari jum lani eng  kichik  m a’noli  qism- 
lariga ajratishda, ya’ni  segmentlarga bo‘lishda bevosita ishtirokchilar 
(BI)  asosidagi  tahlilga  ham  tayanadilar.
Eepe-iun  0.M .  HcropnH 
/innrBncTimecKnx  yMciniH. 
-  
M.,1975, 
c. 
258.
107
www.ziyouz.com kutubxonasi


Bu  metodga  ishora  L.Blumfildning  «Til»  asarida  uchrasa  ham, 
uning  aniq  tamoyillari  R.UeHz  va  Yu.Naydalar  tom onidan  ishlab 
chiqildi.
BI  metodiga  muvofiq,  tayanch  nuqta  konstruksiya hisoblanadi. 
Konstruksiya  tarkibidan  ishtirokchilar  va  bevosita  ishtirokchilar 
(BI)  ajratiladi.
Konstruksiya  atamasi  ostida  m a’noli  qismlarning  ketm a-ket 
m unosabatidan  tashkil  topgan  butunlik  tushuniladi.  Ishtirokchilar 
deb  kattaroq  konstruksiya  tarkibiga  kirgan  so‘z  yoki  konstruksiya 
(yoki  morfema)ga  aytiladi.  Muayyan  konstruksiyaning  bevosita 
shakllarrishida  ishtirok  etgan  bir  yoki  bir  necha  ishtirokchilarga 
bevosita  ishtirokchilar  deyiladi.1  Masalan,  Shabboda  qurg'ur  ilk 
sahar  olib  ketdi  gulning  totini,  (X.O.)  jumlasi  konstruksiya  hisob- 
lanadi.  U ning  tarkibida  ishtirok  etgan  barcha  m a'noli  so‘zlar 
ishtirokchilar,  bevosita  aloqaga  kirishgan  so ‘zlar  csa  bevosita 
ishtirokchilar  (BI)  sanaladi.  Shabboda  so‘zi  bilan  totini  so ‘zi 
o ‘rtasida  m a’Ium  m a’noda  bog‘lanish  (biri  gapning  boshlovchisi, 
ikkinchisi  gapning  yakunlovchisi)  bo ‘lsa  ham ,  lekin  ular  o ‘rtasida 
bevosita  aloqa  mavjud  emas.  Aksincha,  gulning  so‘zi  totini  so‘zi 
bilan  ilk  sahar  so‘zi  olib  ketdi  so‘zi  bilan,  shabboda  qurg'ur  so‘zi 
olib  ketdi so‘zi  bilan  o ‘zaro  zich  bog‘langandir.
Bunga muvofiq  nutqning har bir mustaqil  parchasi  ikki  qismdan 
tashkil  topadi.  0 ‘z  navbatida,  har  qaysi  qism  yana  o ‘z  ichida  ana 
shunday qismlardan  iborat bo‘ladi.  K o‘rinadiki,  h arb ir konstaiksiya 
b in a r  tam o y ilg a  k o ‘ra  qism larga  b o ‘lin ad i  va  bu  b o ‘lin ish  
konstruksiya  doirasida  graduallik  (darajalanish)  xususiyatiga  ega 
bo‘ladi.
Yuqoridagi  gapni  sxematik  ravishda  quyidagicha  ko'rsatish 
mumkin:

Download 5,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   119




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish