Ahmedovich ahmedov, akmal abzalov

Yer osti suvlari. O‗zbekiston hududida 95 ta yer osti suv konlari ma‘lum. 
Ularning umumiy zaxirasi 75580 ming m
3
 sutka miqdorida baholanadi, regional 
foydalanish  zaxirasi  –  23578  ming  m
3
/sutka.  Shundan  1  g/l  gacha 
minerallashgan  chuchuk  yer  osti  suvlari  25822:  minerallashganligi  1,5–5  g/l  – 
26584 ming m
3
/sutka.  
Chuchuk  suv  resurslari  asosan  Farg‗ona  vodiysida  34,5  %.  Toshkent 
viloyatida – 25,7 %, Samarqandda – 18%, Surxondaryoda – 9%, Qashqadaryoda 
5,5%  to‗plangan.  Qolgan  viloyatlarda  umumiy  chuchuk  suv  resurslari  7%  ni 
tashkil  etadi.  Barqaror  zaxiralardan  o‗rtacha  yillik  tashlangan  yig‗indi  6517 
ming m
3
/sutkani tashkil etadi, nobarqaror – 9155 ming m
3
/sut.  
Muzliklar. 
O‗zbekiston  hududida  qator  daryolar  (Qashqadaryo, 
Surxondaryo,  Piskom)ning  yuqorisida  tog‗  muzliklarining  soni  525,  muz 
qoplamlarini  umumiy  maydoni  54,2  km
3
,  ya‘ni  muzliklar  asosan  kichik 
formalarda, bitta muzlikning o‗rtacha maydoni hammasi bo‗lib 0,293 km
3
. 
Qaytim  suvlar  kollektor  –  zovurlar  oqimi  va  tashlangan  suvlar 
shakllanadi. Suv resurslarini tashkil qilishdan ularning hissasi yuqori va shuning 
bilan  birga  jiddiy  ifloslashtirish  manbayi  hisoblanadi.  1990–1999-yy.  davrida 

---

103 
 
respublika miqyosida qaytim suvlar yig‗indisini o‗rtacha hajmiyligi 28 dan 33,5 
km
3
 o‗zgargan. Bu qaytgan suv oqimi hajmidan 13,5–15,5 km
3
 yaqini Sirdaryo 
havzasida va 16–19 km
3
 yaqini Amudaryo havzasida shakllangan.  
Qaytim suvlarning katta hajmi (50–51%) daryolarga, qolgan qismi, 33% ga 
yaqin  pastliklarga  oqib  tushadi,  shundan  16%  qishloq  xo‗jaligi  ekinlarini 
sug‗orish  uchun  qayta  ishlatiladi.  Qaytim  suvlarini  pastliklarga  tashlanishi 
natijasida ko‗pgina irrigatsion – tashlandiq ko‗llar hosil bo‗lgan. Eng yiriklari – 
Arnasoy, Aydarko‗l, Solenoye, Sudochi, Jiltirbas va boshqalar (8-jadval). 
8-jadval