uchun ham har bir erkak tug‘ishga qodir boigan xotinga
uylanishi lozim. Tug‘mas xotinga uylangan er sho‘r bosgan
yerga ekin ekmoqchi boigan dehqonga o ‘xshaydi. Shu
sababdan ham Payg‘ambarimiz o‘z ummatlarini tugishga
qodir bo‘lmagan ayollarga uylanishni man qilganlar.
Sahoba Muaqqal binni Isor (r. a.) Abu Dovud23dan
rivoyat qiladi: «Bir kishi Payg‘ambar huzuriga kelib arz
qildiki: «Men bir boy va nasabi toza ayolni uchratdim, lekin
tug‘maydi. Unga uylansam boiadimi?» Payg‘ambar: «Yo‘q»,
- dedUar. Yana kelib so‘ragan edi, hazrat man qUdilar.
Uchinchi marta kelganda Rasuli akram: «Oxiratda men
sizlaming ko‘pligingiz bilan iftixor qUurman», — deb
javob
berdUar». Shunday qUib, Rasuli hakim buyruqlariga binoan,
har bir erkak va ayol birga boiishni istagan boisalar, bu
jihatga ham ahamiyat bermoqlari lozim. Biz Turkiston
musulmonlari Payg‘ambarimiz ta’kidlagan boisalar ham
shu masalani kalta o‘ylaymiz, bu buyruqni bajarmasak,
natijasini bu dunyo va oxiratda ko‘ramiz. Masalan, mam-
lakatimizda bir erkak va ayol turmush quradilar. Jaholatimiz
sabab ko‘p pul sarf qUamiz, nikoh ham bo‘Ub o‘tadi. Bir
oy, ikki oy intizor boigandan keyin m aium boiadiki,
kuyovning beli bogiangan va iqtidori yo‘q. Zudlik bilan
mahallaning xodima xotinlari
jam boiib, kuyovning belini
dushmanlar bogiab qo‘yganlar, deb fatvo beradUar. Shu
zamonda kuyovbola janoblari ham bosh yalang, oyoq yalang
afsungar va folbinlarga qarab yuguradUar, bir qism davlatini
ulaming firib va makrlari yoiida sarflab, o‘zlarini rasvo va
sharmanda qiladilar. Bu hayosizliklarni bayon qilishga qa-
lam ham uyaladi. Albatta, bu ahmoqgarchiliklaming bi-
rontasi foyda bermaydi. Majbur qUib xotinga taloq xatini
beradUar va fojia o‘z yechimini topadi. Yoki
aksincha, kuyov
yana uylanadi, nikoh to‘y va boshqa rasm-u rusumlar ham
yaxshi o‘tadi. Kuyov kuchsizligidan hech nishon ham ko‘-
rinmaydi. Bir yU, ikki yU o‘tadi, farzand yo‘q. M aium bo‘-
ladiki, er va xotindan biri kasaldir. Lekin qaysi biri dardga
mubtalo boigan? Hech kim bilmaydi. Ular bilar-bilmas
yana ikki yU umrlarini duoxonlar orqasida yurib sarf qUadUar,
bu gal ham natija chiqmagach, nochor qolgan er yana boshqa
xotinga uylanadi. Agarda bu ayoldan ham farzand bo‘lmasa,
233
illat er janoblarida boigani aniq boiadi. Lekin bu haqiqat
ikki xotinning hayotlari behuda zoye boiganidan so‘ng
m aium boiadi, ya’ni tugishga qodir boigan ikki ayol bitta
er qo‘lida qurbon boiadilar.
Bu dardga iloj bormi? Shuni bihsh kerakki, jinsiy ojizlik
va aqim boim oq (aqim, ya’ni nasl berishga mone’lik degani,
bu dardga mubtalo boigan ayol yoki erkakni aqim deydilar)
insonga xos boigan dardlardan hisoblanadi. Fol ochish va
duoxonlik bu dardni davolamaydi. Jinsiy ojizlik va aqim
kasalligi turlicha boiadi. Ba’zilarining iloji boim asa ham
aksarini davolasa boiadi. Hozirgi vaqtda o‘tkir do‘xtirlar
ularni zudlik bilan tabobat qiladilar. Shunday ekan,
uylanmoqchi boigan har bir yigit va qiz oldindan o‘zlarini
biron-bir bilimdon do‘xtirga ko‘rsatishlari lozim. Mabodo
birontalari shu dardlaming biriga mubtalo boisalar, unda
ilojini oldindan qilishlari joizdir. Shundan so‘ng nikoh
qilsalarboiadi. Agarda dardlariga
iloj boimasa, uylanishdan
voz kechish lozim boiadi.
Er va xotin uylanish uchun bayon etilgan bu shartlami
bajarish mamlakatimizda mushkul va xalqimiz
nazarida juda
ajib va g‘aroyib ko‘rinadi. Lekin nachora, boshqa iloj yo‘qdir.
Oilasining saodati va rohatini o‘ylagan odam bu shartlarga
rioya etishi shartdir. Agarda tijorat bilan shug‘ullanayotgan
sheriklar o‘rtasida nizo va nafrat paydo bo‘lsa, albatta ishlariga
zarar va ziyon tegadi. Biz aytdikki, er-xotin hayot yoiida
bir-birlariga umr yoidosh boiadilar. Umr yoidoshlari
o‘rtasida janjal va nafrat paydo bo‘lsa, faqat baxtsizlik va falokat
keltiradi. Buning ustiga, bayon qilgan shartlarimiz hazrati
Payg‘ambarning sahih farmoyishlariga muvofiq keladi.
Yuqorida bayon etilgan shartlami bajarib, keyin mahmi aniq-
lab to‘y qilamiz.
Do'stlaringiz bilan baham: