M. F. Ziyayeva, O. Z. Rizayeva

Gipovolemik shok
 
 
Aylanib  yuruvchi  qon  hajmining  patologik  kamayishi 
natijasida  yurak  bosim  hajmi  pasayadi.  Aylanib  yuruvchi  qon 
hajmi  qon  ketishi  yoki  suvsizlanish  (qusish,  ich  ketishi, 
poliuriya, kuyganda va b.) natijasida kelib chiqadi.
 
Asosiy patologik mexanizm – venoz qon oqimi yetishmasligi 
natijasida,  yurak  urishi  yetishmasligi  va  qon  bosimi  pasayichi 
kuzatiladi.
 
Sababi:
 
– Qon ketganda tomir ichida qon hajmining kamayishi.
 
–  Nogemorragik  tomir  ichida  qon  hajmining  kamayishi 
(qusish,  ich  ketishi,  qandsiz  diabet,  peritonit,  pankreatit, 
kuyish, atssit, diabetik ketoasidoz va b.).
 
Shoshilinch yordam va hamshiralik parvarishi.
 
1. 
Bemorni  gorizontal  holatda  oyoqlarini  15-20  daraja 
ko‘targan holatda yotqizish.
 
2. 
Yuqori nafas yo‘llari o‘tkazuvchanligini ta’minlash.
 
3. 
Zich  yopishib  turuvchi  niqob  yoki  burun  kateteri  orqali 
namlangan kislorod berish.
 
4. 
HZK ni o‘lchash.
 
5. 
Sabablarni  aniqlash  va  bartaraf  qilish  (qon  oqishini 
to‘xtatish).
 
6. 
Qon  aylanish  dekompensatsiyasi  belgilarida  venaga 
tushish va o‘pka shishi va belgilari bo‘lmasa kristall ko‘rinishli 
infuzion  terapiya  o‘tkazish  (Ringer  eritmasi,  0,  9  %  li  natriy 
xlorid  eritmasi).  Infuzion  terapiya  yurak  urishlar  sonini,  AB, 
o‘pka  auskultatsiyasi  ko‘rinishlarini,  diurezni  nazorat  qilgan 
holda o‘tkaziladi.
 
7. 
Aylanib yuruvchi qon hajmini to‘ldirish (qon guruhini va 
rezus faktorini aniqlash.).
 
8. 
Zarur hollarda yurak-o‘pka reanimatsiyasini o‘tkazish.
 
9. 
Traxeya intubatsiyasi va yordam ko‘rsatish.