Баѐнномаси билан маъқулланган ва нашрга тавсия этилган

 
2. Тўгараклар жараёнида ускуналардан фойдаланиш қоидалари. 
Ускуналардан фойдаланиш қоидалари. Ёғоч ишлаш ускуналаридан 
тўғри фойдаланиш учун ҳар бир ишловчи дастгоҳнинг вазифасини, 
техникавий характйеристикасини ва тузилишини (асосий принсииларини), 
қирқиш асбобини ўрнатиш тартибини, дастгоҳни ишга созлашни, дастгоҳда 
ишлаш режими ва қоидасини, хавфсизлик техникаси қоидаларини, 
ускуналарни ишлатганда учрайдиган нуқсонлар ва уларни йўқотиш 
усулларини би-лиши кйерак. Ҳар бир дастгоҳнинг ўзига хос вазифаси бўлиб, 
шунга кўра унда у ѐки бу опйерасия бажарилади. Баъзи дастгоҳларда турли 
опйерасиялар бажарилиши мумкин; масалан: УН типидаги универсал 
юмалоқ аррали дастгоҳда 20 хилдан ортиқ ишни бажариш мумкин. Дастгоҳ 
характеристикасини ҳамда унинг тузилишини билиш, дастгоҳдан вазифаси 
бўйича расионал фойдалапиш, ишланадиган дйеталларнинг (максимал ва 
минимал) ўлчамларини аниқлаш имко-нини бйеради. Узатиш, қирқиш 
тезлиги ва юритма қувватига қараб ишлаш режимини аниқлаш мумкин. 
Бупдан ташқари, ишловчи қирқиш асбобини танлаш ва уни ўрнатиш 
усулларини ҳамда созлашни билиши керак, чунки қирқиш асбобини танлаш 
ҳамда тайѐрлаб қўйиш сифатли буюм ишлашда катта аҳамиятга эгадир. 
Дастгоҳни созлаш ва ростлашга қуйидаги ишлар киради: қирқиш асбобини 
ўрнатиш, 
йўналтирувчиларни 
ростлаш, 
чеклагичларни 
ва 
узатма 
механизмларининг қисқичларини созлаш киради. Шу билан бир қаторда 
(топшириққа мувофиқ) узатиш ва қирқиш тезлиги-билан характерлападиган 
дастгоҳларнннг иш режимини бйелгилашни билиш лозим. Узатиш ва қирқиш 
тйезлиги, ўз навбатида ишланадиган деталлар ўлчамларига, ишланиш 
чуқурлиги ҳамда ишланиш шаклига, ѐғоч турига ва бошқа факторларга 
боғлиқ. Ускуналарни ишлатиш қоидалари асосан қуйидагилардан иборат: 
Иш бошлашдан олдин узатиш, қирқиш, бошқариш ва тўсиш 
қурилмаларига эътибор бйерган ҳолда ускунани (дастгоҳни синчиклаб) 
кўздан кечириш, мойлаш ва тормозлаш қурилмаларининг ҳолатини 
тйекшириш керак. Тйекшириш вақтида дастгоҳ бир меъѐрда шовқинсиз 
ишлаши керак. Шу сабабдан ускуналарни ишлатишда қуйидагиларга эътибор 
бйериш кйерак: 

дастгоҳни юргизиш ва тўхтатиш, узатмаларини улаш ва узиш; электр 
двигатйелларни улаш ва узиш-қирқиш механизмлари, тормозлар;

қирқиш асбобини маҳкамлаш бўйича;

материални дастгоҳка узатиш.тартиби бўйича:

асбоб, қисмалар, тирсаклар, йўналтирувчиларни ўрнатиш тўғри 
бажарилганлигини;

---

87 
 

иш тамом бўлгач, дастгоҳ ва мосламалар қиринди, қипиқ ва лойдан 
тозаланиши керак. 
Иш жараѐнида нуқсонлар сезилса тўгарак раҳбарига хабар бериш керак.