F. I. Salomova, L. K. Abdukadirova, X. A. Sadullayeva, S. A. Sharipova mutaxassislikka kirish

1.1. Gigiyena fani, uning maqsadi va vazifalari 
 
Gigiyena fani -  mustaqil fan bo‘lib, odam organizmiga atrof-
muhitdagi omillarning ta’sirini o‘rganib olingan natijalar asosida aholi 
uchun eng muvofiq  yashash, mehnat  qilish sharoitlarini, ovqatlanish 
tartiblarini, suv ta’minoti, turar joylar bilan ta’minlash masalalarini 
ishlab chiqadi. Bu maqsadlarga erishish uchun gigiyena o‘z oldiga 
quyidagi vazifalarni qo‘yadi: 
- atrof-muhit omillarini o‘rganish va ularni odam organizmiga ta’sir 
etish xususiyatlarini  aniqlash; 
-  olingan natijalarga asoslanib odam organizmi uchun befarq  bo‘l-
gan va uzoq muddat davomida ta’sir etganda ham zararli ta’sir ko‘rsat-
maydigan gigiyenik me’yorlar va reglamentlarni ishlab chiqish; 
- ishlab chiqilgan me’yorlar va reglamentlarni hayotga tatbiq qilish 
va ularning bajarilishini nazorat qilish. 
Bizga ma’lumki,  har  qanday  gigiyenik me’yor  yoki reglamentni 
hayotga tatbiq qilishni gigiyenaning muhim bir qismi bo‘lgan sanitariya 
amalga oshiradi. 
Gigiyenaga oid vazifalarni amalga oshirishda turli usullardan foyda-
laniladi va bu usullar o‘zining mohiyatiga ko‘ra  quyidagi guruhlarga 
bo‘linadi: 
1.  Atrof-muhit  omillarini tekshirish usullari (usullardan namunalar 
keltirilgan); 
- sanitar tavsifiy usul; 
- fizikaviy usullar; 
- kimyoviy usullar; 
- biologik usullar; 
2. Atrof-muhit omillarini organizmga ta’sirini o‘rganish usullari: 
- fiziologik holatlarni tekshirish usullari; 
- ayrim organlarning funksional holatlarini tekshirish usullari; 
3. Gigiyenik me’yorlar va reglamentlarni o‘rnatish va ularning haq-
qoniyligini ro‘yobga chiqarish usullari: 
- statistik usullar; 
- hisoblash usullari. 
Gigiyenada qo‘llaniladigan usullarga keltirilgan ta’riflar bilan bizni 
tibbiy-biologik va boshqa fanlarga va sohalarga doir tekshirish usullarini 
to‘la-to‘kis bilish kerakligi haqida ma’lumotlar beradi va bu usullarsiz 

---

9 
 
birorta ham gigiyenik vazifani to‘laqonli hal etish mumkin emasligini 
ko‘rsatadi.