Ўзбекистон республикaси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

Гул мева барлари — Умумий овқатланиш ташкилотларининг 
янги бир тури. ижтимоий вазифаларни ҳал қилишга қаратилган, алкогол 
ичимликлар истеъмолини камайтириш назарда тутилган тадбир 
сифатида пайдо бўлди. 
Бу хилдаги барлар ўзига хос усулда биноларда жойлашган, 
оддийгина жиҳозланган: пештахталар қўйилган, витриналарда 15 
хилгача шарбатли ичимликлар, сут коктейллари, электроқаҳвақайнатгич 
самоварлар, хўрандалар шарбатлардан ташқари чой, қаҳва ичишлари, 
рестораннинг қандолат цехидан келтирилган қандолат маҳсулотларидан
бахраманд бўлишлари мумкин.
 Сут маҳсулотли барлар ўз маҳсулот ассортименти билан 
бошқалардан фарқланади. Сут ва сариёг коктейлларидан ташқари 
барнинг кундалик таомномасида бутербродлар, пишлоқ, колбаса, бир 
неча хил сутли таомлар, қуймоқлар, қаймоқли, творогли сомсалар, ун-
қандолат маҳсулотлари, ширин таом ва ичимликлар бўлади. Таом 
тайёрлашда мижозларнинг ўзлари қатнашадиган барлар кенг 
оммалашиб бормоқда. 
Сут маҳсулотлари барлари фирма сут маҳсулотлари дўконлари 
қошидаги йирик савдо марказларида барпо этилади. Уларнинг асосий 
мақсади хўрандалар таомни татиб кўриши билан мазасига тушунади ва 
бар машҳур бўла боради. Бу барларда турли сутли маҳсулотлар ҳам 
сотилади. 
Диско-барлар - кундуз кунлари қаҳвахона сифатида иш олиб 
боради, кечқурун эса бар хизматини ўтайди. Бу ерларда доимо 
дискотека уюштирилади. Диско-барлар алоҳида биноларда ёки 
меҳмонхоналарнинг ярим ертулаларида фаолият кўрсатади. Бу барларда 
оркестрлар, хонанда, актёрлар иштирокида ёшларнинг дам олиш 

---

24 
кечалари ўтказилади. Тавсия этиладиган маҳсулотлар ассортименти 
турличадир: бутерброд, қандолат-ширинликлар ва ҳоказо истеъмолбоп 
нарсалар. Диско-бар таомномасида одатда, енгил, совутилган, аралаш 
ичимликлар, газаклар бўлади. Иссиқ таомлар бўлиши ҳам мумкин. 
Охирида музқаймоқнинг турли хиллари тавсия қилинади: қулупнайли, 
шафтоли шарбати, ўрикли, қаҳвали, ёнгоқли ва ҳоказо. Диско-бар 
заллари замон талабига жавоб берарли даражада бадиий безатилиши 
керак. Рақс майдони рангли паркет билан қопланиши, умумий 
кўринишга мос ёруғлик берилиши шарт. Диско-барларда слайдлар 
кўрсатиш учун катта экран ўрнатилади, қуввати кучли мусиқа 
аппарати, ёруғлиқни хар хил қилиб кўрсатиш учун асбоблар, шунингдек 
телевизорлар, 
видеомагнитофонлар 
жойлаштирилади. 
Мусиқий 
дастурни диско-бар ходими бошқариб боради. 
Экспресс-барлар (бир зумда хизмат кўрсатиш) - савдо 
марказларида, меҳмонхона ва вокзалларда фаолият кўрсатади. 
Маҳсулотлар ассортименти бар вазифасига мос тушиши керак; 
бутербродлар, парчаланган, қиймаланган гўштлар нон бетига қуйилган 
таомлар, хар хил қандолат ва сут маҳсулотлари. 
Тикка туриб оватланиб кетадиган барларда таом ассортименти 
чекланган бўлади. Булар бифштекслар, лангетлар, парранда гўштидан 
тайёрланган таомлар, чанқовбосди ичимликлар, шарбат, коктейл, қаҳва. 
Пиво барлари — махсус жойларда пиво қуйиб сотилади ёки 
шишаларда берилади. Қуйиб сотиладиган пиволар махсус идишлардан 
ёки ишлаб чиқарган завод автоцистернасидан бевосита автоматлар 
орқали қуйиб сотилиши мумкин. 
Савдода мевали ва минерал сувлар бўлиши тавсия қилинади. 
Хисоб-китоб официантлар чеки орқали, ўз-ўзига хизмат кўрсатиш 
жойларида буфетчи ёки сотувчига тўланади. 
Пиво барлари пиво сотиш билан бирга иссиқ ва совуқ, газаклар 
ҳам сотади. Булар жумласига: бутерброд, пивога мос келадиган 
пишлоқлар, хар хил тузланган нарсалар, қуритилган балиқ, қаламча 
қилиб қовурилган картошка, қуритилган қора нон, тешик кулча, шўр
данак, шўр бодом ва бошқалар киради.