K I m y o ki my oga oi d atama lar etimilo gi ya si


Dentritlar va dendrimerlar



Download 2,13 Mb.
Pdf ko'rish
bet70/118
Sana28.09.2021
Hajmi2,13 Mb.
#187364
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   118
Bog'liq
Kimyoga oid atamalar etimologiyasi

Dentritlar va dendrimerlar 
Kimyoda va mineralogiyada xuddi daraxtlarga o‘xshab tarmoqlanib struktura tashkil 
qiluvchi murakkab kristall strukturalarga aytiladi. So‘zning kelib chiqishi yunoncha «dendron» 
- daraxt so‘zidan kelib chiqqan. Minerallarning dendrit shakllari haqida 1774-yildayoq nemis 


67 
 
geologi A.V. Verner qayd qilib o‘tgan edi. «Dendrimer» termini esa nisbatan yaqinda paydo 
bo‘lgan. Bu termin orqali, molekulasi ko‘p pog‘onali tarmoqlanishga ega bo‘lgan polimerlar 
nomlanadi. Dastlabki dendrimerni 1978-yilda bir guruh nemis kimyogarlari sintez qilishgan.  
Detergent 
Bu  termin  tozalash  xossasiga  ega  bo‘lgan  sirt-faol  moddalarning  umumiy  nomidir. 
Uning kelib chiqishi lotincha tergere – ya’ni, artmoq so‘zi bilan bog‘liq. Ushbu so‘zni bizdagi 
«tozalamoq»,  «yuvmoq»  ma’nosini  beradigan  lotincha  «lavere»  so‘zi  bilan  adashtirmaslik 
kerak. Ya’ni, tergere – aynan artmoq degan ma’noni bildiradi va u masalan, changni artish, 
yoki,  yozuvni  o‘chirish  ma’nosini  ham  bildiradi.  Detergent  modda  suvdagi  eritma  holida, 
matoga o‘rnashib qolgan kir moddasining zarrachalari orasidagi bog‘larni kimyoviy jihatdan 
bo‘shashtiradi yoki uzib tashlaydi va shu orqali, matoni tozalash, ya’ni, undagi kirni ketkazish 
vazifasini bajaradi.  
Diafragma 
«Dia-» old qo‘shimchasi yunonchada «orasidan» degan ma’noni beradi. «Phragma» 
esa xuddi shu tilda «to‘siq», «to‘g‘anoq» degan so‘zlarga to‘g‘ri keladi. Ya’ni, biror narsani 
to‘siq orqali o‘tkazish moslamasi diafragma bo‘ladi.  
Diskret 
«Discreno» - degani lotin tilida «ajrataman», «bo‘laklayman» deganidir. Diskret – bu 
bo‘lak-bo‘lak, alohida-alohida tarzdagi signallar va jarayonlarni ifodalaydi. 
Dispersiya 
«Dispengo»  so‘zi  lotin  tilida  «sochib  yubormoq»  degan  ma’noni  beradi.  Dispersiya 
termini  shu  so‘zdan  kelib  chiqqan  bo‘lib,  tarqoqlik,  hamda  «sochilish»  degan  ma’nolarni 
anglatadi. 

Download 2,13 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   118




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish