Toshkent davlat sharqshunoslik instituti uzoq sharq va janubiy osiyo tillari fakulteti bitiruv malakaviy ishi

      

        Han sulolasi davriga tegishli Mawangdui №1 qabridan topilgan 25 torli    

                                                     sitra se 

瑟. 

Se 

瑟 Han sulolasi davrida tarqalgan “nay va sitra ohanglari”ni namoyon 

etuvchi ikkinchi guruhning boshi hisoblanadi. Ikki yarim ming yil avval tuzilgan 

“Shijing” 

“诗经”(“Qo‘shiqlar kitobi”)da bu asbob haqida juda ko‘p eslatilgan. Se 

瑟 chertib chalinadigan tor asbob bo‘lib, to‘g‘ri burchakli yog‘och korpusga ega. 

Odatda uning 25 ta tori bo‘lgan. Se 

瑟 qo‘pincha qadimgi hursandchilik tadbir va 

marosimlarida qo‘shiqqa jo‘r bo‘lish uchun qo‘llanilgan. Se 

瑟 sitraning xilma xil 

namunalari Henan 

河南, Hubei 湖北 va Hunan 湖南 viloyatlaridagi arxeologik 

manzillardan topilgan. Bu madaniy yodgorliklarning ba’zilari xuddi yangidek 

yaxshi holatda topilgan. Nozik ishlangan sitra Caojiagang(

曹家岗) (Hubei viloyati, 

Dangyang 

当阳 shahri)dagi 5-sonli qabrdan topilgan bo‘lib, bahor va kuz davrlari 

(eramizdan avvalgi 770 - 476 yillar)ning oxirigi davrlariga tegishlidir. Mazkur 

musiqa asbob hozirgi qadar topilgan eng qadimgi namuna hisoblanadi

39

.