Toshkent davlat sharqshunoslik instituti uzoq sharq va janubiy osiyo tillari fakulteti bitiruv malakaviy ishi

                                                 tao xiangqi   

陶响器 .                            

        Shiqildoq sifat musiqa asbobini arxeologlar Gansu 

甘肃

 viloyatidagi qadimgi 

odamlar manzillaridan topganlar. U oval shakldagi idish bo‘lib, ustiga ishlov 

berilgan, bir tomondan bir-biri bilan tutashgan chiziqlar shaklida o‘yib ishlangan. 

Ichi qattiq shariklar bilan to‘ldirilgan bo‘lib, uni silkitganda shitirlab ohang 

                                                 

10

   Van Dzichu  

中国乐器 .- 8-bet, N.Vasilyev tarjimasi  Китайские музыкальные инструменты.-  7-bet.                  

---

                                                                               

15

chiqaradi. Mazkur topilmaning yoshi 6000-7000 yilni tashkil etadi, ya’ni Yangshao 

仰韶 

(eramizdan avvalgi 5000-4000 yillar) madaniyati davriga tegishlidir. Bunday 

loytuproq shiqildoqlar Xitoydagi qator neolit manzillari qazilmalari vaqtida 

topilgan. Bu topilgan shiqildoqlardan chiqadigan ovoz unchalik baland 

bo‘lmaganligi sababli, aytishlaricha, ular qadimgi odamlarni raqs 

tushayotganligida, xuddi dekorativ qo‘ng‘iroqlar kabi raqsni bezash uchun 

qo‘llanilgan. Ba’zi loy shiqildoqlar qadimgi bolalar mozorlaridan topilgan. Bundan 

shunday xulosa chiqarish mumkinki, bu shiqqildoqlar bolalar o‘yinchoqlari 

bo‘lgan. Haqiqatda, insoniyat sivilizatsiyasining ilk davrida o‘yinchoqlar va 

musiqa asboblari o‘rtasida aniq cheklanishlar bo‘lmagan. Qadimgi sopol 

shiqildoqlar raqqoslarning bezagi yoki bolalar o‘yinchog‘i bo‘lganmi yo‘qmi 

bundan qat’iy nazar ular o‘yin-kulgi uchun ohang chiqarish vazifasini bajargan

11

. 

       

  Gansu viloyati, Yumen

（玉门）dagi  Xuoshaogou（火烧沟） manzilidagi