Dastlabki holat
Agar o'quvchilar yotib qo'llarga tayangan holda q o £llarni
buksa, jism o n iy y u k la m a la r h a r xil bo 'lad i. S h u n i yod d a
tu tis h zaru rk i, o 'q it u v c h i y u k la m a n i b o sh q ara b o rib , bir
v aqtn in g o ‘zida, ikki-uch ustilni qo'llashi m u m k in . Misol
u chu n , dastlabki holatni og'irlikni qo'llash va tezlikni oshirish
yoki pasaytirish orqali o'zgartirishi mumkin. 0 ‘quvchi faqat
yuklamani oshirishga emas, pedagogik nuqtayi nazardan yukni
109
oshirishga intilmog'i kerak. Tabiiyki, yuqori jismoniy yukla-
masiz mashqlarni ko‘p takrorlash darsini o'tib b o ‘lmaydi,
bu
mashqlarga o'rgatishda xalaqit berishi mumkin.
H ar bir darsda k o ‘pgina faoliyatlar o ‘rgatiladi: harakatli,
xizmat qiluvchi, aqliy, dam olish. Jismoniy tarbiyaning vazi
fasi ni hal etish u chu n ularning ahamiyati har xil, lekin ham -
masi zarur. 0 ‘qituvchining dars samaradorligini m u h o kam a
qilganda bolalar faoliyatining faolligigagina baho berib q o ‘yish
to lg ‘ri emas. Pedagogning u yoki bu faoliyatining maqsadga
muvofiq ekanligini h ar to m o n la m a baholash, uning darsga
qanday tayyorgarlik ko‘rganligiga, t a ’lim va tarbiya vazifalarini
qanday hal etganligiga ham e ’tibor berish kerak. Shu m u n o-
sabat bilan ham m a faoliyatlar ham pedagogik maqsadga muvofiq
b o ‘lib chiqmaydi.
P ed ag o gik m a q sad g a m u v o fiq larg a q u y id a g ila r kiradi:
jismoniy mashqlarni bajarish; pedagogni eshitish; o'qituvchi va
o ‘rtoqlari tom onidan bajarilgan mashqlarni kuzatish; o ‘zlash-
tirilishi kerak b o ‘lganini t o ‘g ‘ri anglash; bajariladigan faoliyatni
rejalashtirish; bajarilgan harakatlarni tahlil qilish; baholash;
m uh o k am a qilish; sport snaryadlarini o ‘rnatish va almashtirish;
o ‘quv qurollari va a s b o b - a n jo m la r n i ta rq a tish va yig‘ish;
m ashg‘ulot o ‘mini tayyorlash; dam olish.
Darsni har tom onlam a baholash va bajarilayotgan m ash q
larg a o r g a n iz m n in g m a ’lu m reak siy asin i a n iq la s h u c h u n
o ‘quvch inin g yurak urishini o ‘lc h ash d a n foydalaniladi. Bu
maqsadda kuzatish uch u n ,,o‘rtacha“ o ‘quvchi tanlanadi. Dars
b o shlanguncha, y a ’ni tin ch h o latd a safning orasida turgan
o ‘q u v c h in i y u rak urishi s e k u n d o m e r yoki s o a tn i s e k u n d
strelkasi bilan o ‘lchanadi. 0 ‘lchashni qisqa daqiqada tugallash
m aqsadida o ‘lchovchi t o ‘rt barm oq bilan o ‘lc hanuvchining
chap q o ‘l bilagidagi yurak urish tom irini topadi va uni 15
soniya davomida sanaydi, shu vaqtning ichida o ‘quvchining
yurak urishi qancha b o ‘lsa, shuni 4 ga k o ‘paytiriladi, natijada
1 minutli yurak urishi aniqlanadi. Kuzatuvchi aw aldan o ‘zi
tayyorlab q o ‘ygan bayonnom aga olingan natijani ketm a-k et
yozib boradi. Dars boshlanishidan to oxirigacha kuzatilayotgan
o ‘quvchi almashtirilmaydi, y a’ni 45 daqiqali dars jarayonida
o ‘quvchining butun faoliyati kamida 15—20 marta o'lchanishi
zarur.
Bayonnom a nusxasi quyida misol tariqasida havola etiladi.
110
Do'stlaringiz bilan baham: |