Jismoniy tarbiya

3.  0 ‘quvchilar  ко‘tarayotgan  og‘irlikni  o ‘zgartirish
H ar  xil  sport  snaryadlari,  og‘irligi  turlicha:  shtanga,  yadro, 
gantellar  yoki  har  xil  tasmalar,  qopchiqlar  yordamida  sport- 
chilar  shaxsiy  og‘irliklarini  oshiradi  yoki  yengillashtiradi.
4.  Mashqlarni  bajarish  sharoitini  o ‘zgartirish
Qattiq  yerda,  qumda,  qorda,  tepalikka  va  pastlikka  yugu- 
rishlar  har  xil  kattalikdagi  jismoniy  yukni  beradi.
5.  Sherigining  qarshiligi  va  o ‘z-o‘ziga 
qarshilik  ko‘rsatish
Birinchisiga  —  juft  mashqlarni  bajarish  orqali  erishiladi, 
ikkinchisiga  —  muskullarni  bir  vaqtda  taranglatuvchi  m ashq­
larni  mustaqil  bajarish  orqali  erishiladi.  0 ‘z - o ‘ziga  qarshilik 
k o ‘rsatishni  oshirish  mashqlariga  chuqurlikka  sakrash  misol 
bo ‘la  oladi.
6.  Mashqlarni  bajarish  tezligi
Eng  q u la y   te z lik   m a s h q l a r n i  u z o q   m u d d a t   b a ja ris h  
im k o n in i  b e ra d i.  T e z lik n i  o s h ir is h   j i s m o n i y   y u k la m a n i 
k o ‘paytiradi  va  bajarilayotgan  mashqlarning  soni  ozayishiga  olib 
keladi,  biroq  tezlikni,  tezlik  c h id am in i  tarbiyalaydi,  tezlik 
kuchini  vujudga  keltiradi.  Alohida  mashqlar  tezligini  haddan 
tash q ari  pasaytirib  yuborishlik  y u k la m a n in g   ortishiga  olib
108

---

keladi,  lekin  k u c h n in g   o ‘sishini  t a ’m in lay d i,  m u s k u ln in g  
sezuvchanligini  oshiradi  va  natijada  harakatlarning  takomil- 
lashuviga  olib  keladi.  Bu  maqsadda,  masalan,  sekin  o ‘tirib- 
turishdan  foydalaniladi.