Konstruksiyalar

255. Tosh-g‘isht konstruksiyalarining yuk ko‘tarish qobiliyati  
qanday oshiriladi?
Tosh-g‘isht konstruksiyalar ayrim qismlarining yuk ko‘ta rish 
qobiliyatini oshirish, kesim o‘lchamlarini ixchamlashtirish, 
yaxlitligi va birgalikda ishlashini ta’minlash hamda bino va in-
shootlarning zilzilabardoshligini oshirish uchun tosh-g‘isht te-
rimlari armaturalanib kuchaytiriladi.

---

185
Tosh-g‘isht konstruksiyalarni armaturalashning quyidagi 
usullari qo‘llaniladi:
– g‘isht terimini gorizontal choklarga simli to‘rlar joy-
lashtirib ko‘ndalang armaturalash (114-a rasm);
–  g‘isht terimini uning ichiga yoki tashqi sirtiga po‘lat ster-
jenlar joylashtirib bo‘ylama armaturalash (114-b rasm);
– g‘isht terimini temir-beton bilan ko‘chaytirib, kompleks 
konstruksiya hosil qilish (114-v rasm);
– g‘isht terimini temir-beton yoki metall sinch (gardish, 
rom) ichiga joylashtirib kuchaytirish.
a)
b)
iskanja
temir
v)
114-rasm. G‘ishtli devor konstruksiyalarini kuchaytirish usullari.
To‘rlar bilan ko‘ndalang armaturalangan elementlar marka-
ziy siqilishga quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi:
N m R A
g
sk
≤
ϕ
,
 

---

186
Bu yerda, N – hisobiy bo‘ylama kuch; m
g 
– formuladan 
aniqlanuvchi koeffitsient; ϕ – bo‘ylama egilish koeffitsienti; R
sk
 
– armaturali g‘isht terimining hisobiy qarshiligi.
hamma xildagi g‘ishtlar va tirqishli sopol toshlardan mar-
kasi 25 va undan yuqori bo‘lgan qorishmada terilgan, qator 
balandligi 150 mm gacha bo‘lgan to‘rlar bilan armaturalangan 
terimlarning markaziy siqilishdagi hisobiy mustahkamligi qu-
yidagi formuladan topiladi:
R
R
R
R
sk
=
+
≤
1
2
100
2
µ