O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon davlat universiteti

Qaddi-qomatning  buzilishini  har  xil  turlari  bor.  Ayniqsa  bukrayish, 
bukchayish ko’p uchraydi. Bunda umurtqaning bo’yin qismi kengaygan, bel qismi 
esa  tekkislangan,  yelkasi  pastga  va  oldiga  qaratilgan,  kurak  kengaygan,  ko’kragi 
botiq, boshi pastga qaratilgan, oyoqlari ba’zan tizzasida bukilgan, qo’li osilib turadi. 
Bu  kamchiliklarning  ko’pchiligi  umurtqaning  shakli  o’zgarishiga  bog’liq.  Lordik 
(lordicheskaya)  holatda  umurtqaning  bel  qismi  botiq,  qorni  chiqib  turadi,  uning 
muskullari  bo’shashgan.  Kifoz  (kifoticheskaya)  holatda  bunday  tashqari,  bo’yin 
qismi  (umurtqani)  ham  o’zgaradi.  Tananing  ayrim  qismlarga  ham  o’zgarishlar 
bo’lishi mumkin; masalan: qomatsimon yelka (gavddan ko’p chiqib tursa) ko’krak 
qafasi essi, yelkalarning assimetriyasi (bittasi ikkinchidan yuqori). Qomatning uch 
xil    buzilishi    uchraydi.    Birinchidan    o’zgarishlar  uncha  kuchli  emas,  stoyka 
holatida yo’qoladi. Ikkinchi darajali o’tirishda funktsional buzilishlar kuchli bo’lib, 
tananing  holatini  o’zgarishi  bilan  yo’qolmaydi.  Uchinchi  darajali    buzilishda 
muskul  va  suyak  sistemalarda  jiddiy  o’zgarishlar bo’ladi va ularni  tuzatish uchun 
maxsus gimnastika mashqlari bilan uzoq vaqt shug’ullanish kerak. 
To’g’ri  qaddi-qomatni  tarbiyalash  uchun  jismoniy  mashqlar  bilan 
shug’ullanish  kerak  va  to’g’ri  qomatni  nazorat  qilish  kerak.  Odamning  tuzilishi 
to’g’ri  bo’lishi  uchun  umurtqaning  rivojlanishi  katta  ahamiyatga  ega. 
Umurtqalarning teshiklaridan nervlar o’tadi, ular  organizmni turli funktsiyalarini, 
ayniqsa, harakat va sezuvchanlikni idora  qiladi. Bu nervlarning yo’li qisilsa yoki 
buzilsa ular idora qilinadigan organlarning faoliyati buziladi.