M. T. Yulchieva, N. T. Atamuratova


Izoloterial tuzilishdagi (palisad) barglarda



Download 9,23 Mb.
Pdf ko'rish
bet96/242
Sana23.09.2021
Hajmi9,23 Mb.
#183085
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   242
Bog'liq
2 5285202826778119839

Izoloterial tuzilishdagi (palisad) barglarda yuqoriva pastki epidermis  
tomonida,  ya’ni  ikki  tomonlama  ustunsimon  to‘qima  joylashgan  bo‘ladi  (41-
rasm).  Bunday  barglar    asosan  kserofit  o‘simliklarda  (shuvoq,  sambitgul), 
ba’zan  mezofit  o‘simliklarda  (  tol,  zig‘ir)  uchraydi.  Bunday  tuzilishdagi 


143 
 
barglarda  ko‘pincha  havo  yo‘llari  bargning  pastki  tomonidagi  chuqurchalarda 
joylashadi. Natijada suvni tejab sarflaydi. 
 
41- rasm. Izoloterial barg tuzilishi. 
V- tuk,  jv- bezli tuk, ev- ustki epidermis, en- ostki epidermis, pt- ustunsimoh toqima, 
kss- ortangi qavat hujayralar, pp- otkazuvchi boglam, k- kutikula. 
 
Radial barg.  Radial bargda barg mezofili radius bo‘ylab, ya’ni aylana 
bo‘ylab  joylashadi.  Qarag‘ay  o‘simligini  misol  tariqasida  ko‘rish  mumkin. 
Bargning har xil to‘qimalaridagi plastidlar shakli, ichki tuzilishi, kraxmal hosil 
qilish  qobiliyati  jihatidan  turlicha  bo‘ladi.  Lekin  bargdagi  ustunsimon  va 
bulutsimon    plastidlar  faol  ravishda  kraxmal  hosil  qiladi.  Bargning 
rivojlanishida  hamma  to‘qimalar  bir      tekisda  o‘sadi.    Ammo  ninabargli 
o‘simliklarning  barg  epidermisining  o‘sishi  assimilyasion  to‘qimaga  nisbatan 
barvaqt to‘xtaydi, natijada  assimilyasion to‘qimani hosil  qilayotgan hujayralar 
o‘sishda  davom  yetib,  ular  egri-bugri  holatdagi  hoshiyali    parenximani  hosil 
qiladi.      Ninabargli  o‘simliklar  mezofilida  hoshiyali    parenxima  hujayralari 
orasida hujayralararo bo‘shliq yo‘qday   bo‘lib ko‘rinadi.  
Lekin  ulardagi    o‘tkazuvchi  bog‘lam  joylashgan  bo‘shliqlar  havo 
yo‘ligacha  boradi.  Natijada  ularda  ham  gaz  almashinuvi  sodir  bo‘ladi. 
Ninabargli o‘simliklardan qarag‘ay o‘simligi bargining ustki tomoni epidermis 
bilan  qoplangan.  Epidermisning  ostki  qatlamida  rangsiz  –  gipoderma,  ya’ni 
ostki  to‘qima    bo‘lib,  agar  epidermis  shikastlansa,  himoya  vazifasini,  asosan 


144 
 
suv g‘amlovchi va  mexanik vazifani bajaradi. Havo yo‘llari ichki to‘qimalarga 
yaqin  joylashgan  bo‘lib,  ikkita  loviyasimon  hujayra,  uning  ostida  yoriqcha 
bo‘shlig‘i  bor.  Bu  bo‘shliq  gaz  almashinuvida  alohida  ahamiyatga  ega. 
Po‘stloq  qismining  asosini  hoshiyali  xlorofill  donachalari  bo‘lgan  parenxima 
to‘ldiradi.  Hoshiyali  parenxima  orasida  smola  yo‘llari  bo‘lib,  ikki  qismdan 
iborat.  Smola  uni  hosil  qiluvchi    epitilial  qatlam  hamda  u  qatlamni  
shikastlanishdan  saqlab  turuvchi  mexanik  to‘qima  –  sklerenximadan    iborat.  
Bargning    tuzilishi    novdanikiga    o‘xshagani  uchun  markazda  bir  qator 
hujayralardan  tashkil  topgan  endoderma  joylashgan.  O‘tkazuvchi  to‘qima 
bog‘lamlari  kolloterial  tipda  bo‘lib,  poyadagi  kolloterial  bog‘lamlardan  farq 
qiladi. Unda ksilema  yuqori tomonda, floema pastda joylashgan. O‘tkazuvchi 
bog‘lam atrofida mexanik to‘qimadan iborat sklerenxima bor (42- rasm). 
 
 
42-rasm. Qaragay bargining mikroskopik tuzilishi 
1-  epidermis, 2- chokli parenxima, 3- smola yollari, 4- ogizcha, 5- endoderma,  
6- parenxima hujayralari, 7- sklerenxima, 8- floema 
 

Download 9,23 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   242




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish