Низомий номидаги тошкент давлат педагогика

 

---

136 
Назорат саволлари: 
1. «Катталик» тушунчасининг мазмуни.
2. Предметларнинг ўлчови ҳақидаги тасаввурларнинг хусусиятлари. 
3. Болаларни катта — кичикликни ўлчашга ўргатиш.
4. Болаларда ўлчаш амалларининг хусусиятлари.
6-амалий машғулот: Болаларнинг предметлар шакли ва геометрик
шаклларни идрок қилишнинг ўзига хос хусусиятлари 
Ишнинг мақсади: Болаларда предметларнинг ўлчами, шакли вa геометрик 
шакллар ҳақидаги тасаввурларни шакллантириш тўғрисидаги билимларни 
шакллантириш. 
Туғилган болалар геометрик шаклларни ҳис эта бошлайдилар. М: бир нечта 
турли бутилкаларни боланинг олдига териб қўйсак, бола овқат ейдиган 
бутилкасини кўзи билан, лаби билан тешиб юборай дейди.
Бола бироз улғайгандан сўнг ўйинчоқларини геометрик шакллар билан 
солиштира бошлайди. М: Мана бу таёқ устунга ўхшайди, мана бу тарвузга 
ўхшайди яъни ҳамма нарсаларни бир-бирига ўхшатиш.
Болалар маиший хизмат қилувчи предметларни эталон (кўргазма деб 
ҳисобланган геометрик шаклларни ҳис эта 
бошлашади).
Шаклни кўриш ва ҳис қилиш орқали, 
ҳаракат туйғулари орқали идрок этишни 
ташкил этиш, унинг хоссаларини намоён 
қилувчи 
хилма 
хил 
ишлардан 
фойдаланиш,шакллар номини, уларнинг 
хоссаларини,ҳаракат 
усуллари 
номини 
айтиш болаларнинг шакллар ҳақидаги 
тасаввурларини аниқлаш имконини беради.
Кичкинтойлар предметларни фақат кўз 
билан кўрибгина қолмасдан балки қулига 
олади ва оғзига солиб кўради. Кейинчалик эса сўзлашгаҳаракат қилади.
5 — б ёшли болалар одатда албатга қўл билан ушлаб кўради. Демак шундай 
хулоса қиламиз: болаларни ёшлигидан геометрик шакллар шаклини қўлига 
ушлаб кўриб, эшитиб, кўзлари билан кўриб тўғри хулоса чиқаришга 
ўргатишимиз керак.

қобилиятларини ривожлантириш;

геометрик шаклларни оддий хоссаларини аниқлашга;

сўз ёрдамида турли белгиларга ва ўлчамларга кўра ҳар хил геометрик 
шаклларни танлашга;

турли белгиларга (шакли, ранги, ўлчамига кўра геометрикшаклларни 
группалаштиришга; 

атрофимиздаги предметларни маълум геометрик шаклларга ухшатиш; 

---

137 

предметларнинг моделини ясаб шаклларнинг турларини ўзлаштиришга 
ўргатиш.