www.qmii.uz/e-lib
52
Узатувчи мосламаларга машина-двигателдан иш машиналарига электр,
иссиклик, механик энергияни узатишга, шунингдек суюк ва газсимон
моддаларни бир объектдан бошка объектга етказиб беришга хизмат кила-
диган курилмалар (электр узатиш йуллари, кувур йулла-ри, иссиклик ва газ
тармоги хамда бошкалар) киради.
Машина ва жихозлар асосий воситаларнинг энг асосий тури хисобланади
ва уз навбатида куйидаги гурухлардан таркиб топади:
-куч машина ва жихозлари электр ва
иссиклик энергиясини ишлаб
чикарадиган ёки уни механик харакат энергиясига айлантириб
берадиган генератор машиналар, двигатель машиналар (козонхоналар,
буг двигателлари, турбиналар, куч трансформаторлари ва бошкалар)дир;
-иш машиналари ва жихозлари мехнат предметларига механик, термик,
Кимевий ёки бошка йусинда технологик ишлов беришга, уларни ишлаб
чикариш жараёнида кузгатиш, казиб олиш, эритиш, тайёрлашга
хизмат
киладиган курилмалар (станоклар, аппаратлар, агрегатлар)дир;
-улчов ва ростлаш асбоблари хамда курилмалари ва лаборатория жихозлари
фойдаланиладиган техника ишидаги турли параметр (курсаткич)ларни
улчаш, ишлаб чикариш жараенларини бошкариш, хом-ашё, материаллар
ва тайёр махсулотлар сифатини текшириш, намлик даражаси, шовкин
таъсири ва бошкаларни улчашда ишлатилади.
Уларга манометрлар,
тарозилар, микроскоплар, диспетчерлик назорати ва бошкалар киради;
- хисоблаш техникаси маълумотларни электрон хисоблаш машиналарида
кайта ишлайдиган воситалардир. Уларга компьютерлар, принтерлар ва
бошка компьютер воситалари киради;
- бошка машина ва жихозларга юкорида санаб утилмаган машина ва
жихозлар (ут учириш ва бошка махсус машиналар) киради.
Транспорт воситалари кишилар хамда юк ва турли максадлардаги
нарсаларни ташишга мулжалланган хара-кат воситалари (темир йул, сув,
автомобиль, коммунал транспорти ва мухим нефть кувур йуллари)дир.
Асбоб ва ускуналар кул мехнати жараёнида ишла тиладиган ёки иш
кисмларини
кучайтириш, ошириш учун машинага бириктириладиган
воситалар (электродреллар, вибраторлар)дир.
Ишлаб
чикариш
инвентарлари
ишлаб
чикариш
жараёнини
енгиллаштиришда ишлатилади. Уларнинг тар-кибига бак, контейнер,
инвентарь идишлари киради.
Хужалик инвентари идора (офис) ишларини ва хужаликни юритишда
зарур булган мехнат воситаларидир.
Иш хайвонлари ва махсулдор чорва хар бир етилган мол (от, хукиз,
сигир)лар булиб, алохида инвентарь объекти
сифатида хисобда акс
этгирилади.
Куп йиллик дарахтлар алохида хиёбон, парк, богдаги микдори ва ёшидан
катъий назар экилган дарахтлар гурухидир.
Бошка асосий воситаларга кутубхона воситалари, ижарага олинган асосий
воситалар, консервациядаги асосий воситалар ва бошкалар киради.
www.qmii.uz/e-lib
53
«Асосий воситалар» номли 5-сон БХМАга биноан асосий воситалар
куйидаги бахоларда бахоланади:
-Дастлабки киймат;
-Сотиш киймати;
-Тугатиш киймати;
-Колдик киймати;
-Урнини коплаш киймати.
Кайта бахолаш натижасида асосий воситанинг баланс киймати купайган
холда ушбу купайиш аввалги баходан ошадиган суммада 8510—
«Активларни кайта бахолаш буйича тузатишлар» хисоб-варагининг
кредитида акс эттирилиши лозим. Кайта бахрлаш натижасида асосий
воситанинг баланс киймати камайган булса, бу камайиш аввалги баходан
оша-диган суммада харажат сифатида тан олинади.
Do'stlaringiz bilan baham: