Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari

4.  Oldindan  aytuvchi  ta’mirlanuvchi  kodlashtirish.  Ko’p  hollarda  asosiy 
maqsad tasvirni ko’rib idrok etish emas, undan ilmiy va mezon axborotini ajratish 
bo’ladi.  Misol  sifatida  yer  osti  va  usti  boyliklarini  aniqlash  uchun  ishlatiladigan 
sun’iy  yo’ldoshlaridan  olingan  tasvirlar,  tibbiyot  va  biologiyada  ishlatiladigan 
mikroskop  hamda  rentgen  tasvirlar  va  xokazolarni  keltirish  mumkin.  EHM  da 
ishlov berish uchun bu tasvirlar IKM usulida sonli ko’rinishiga keltiriladi va tekis 
kvantlashdan o’zga hech bir ta’mirlanmaydigan amalga yo’l qo’yilmaydi. Bu holda 
IKM  usulida  kodlagan  signallarga,  har  bir  elementni  saqlashga  zarur  bitlarning 
o’rtacha sonini kamaytirish uchun ta’mirlovchi oldindan aytish jarayonini qo’llash 
mumkin. 7–chizmada axborot yo’qotishga yo’l qo’ymaydigan oldindan aytish yo’li 
bilan kodlashtirish rejasi berilgan. 
Bu kodlovchining ishlashi DIKM ga o’xshash, faqat kvantlash yo’q. Bu yerda tekis 
kodlashtirish  noteks  Xaffmen  kodi  bilan  almashtirilgan.  Umumiy  holda 
o’zgaruvchi  uzunlikli  koddan  foydalanish  axborotga  ishlov  berishni 
murakkablashtiradi. 
Rejadan  ko’rinadiki,  x
N
  qiymat  DIKM  ko’rinishdagi  kirish  signali  x
N
  signaldan 
o’yiriladi  va  oldindan  aytish  ye
N 
topiladi.  Agar  x
N
  va  x
N
    8-razryadli  ikkilik  son 
bo’ladigan bo’lsa, ye
N
 uchun 9-razryadli (bittasi ishora razryadi) son zarur bo’ladi. 
ye
N
 ehtimolligining taqsimoti sezilarli notekisligidan Xaffmen kodini qo’llash x
N