kanaldan
4.-chizma.
Analogli cheklangan tebranishli signal ayiruvchi qurilmaga keladi, ayirma
generatoriga uzatiladi (4.a-chizma). Genorator bir vaqtning o’zida uni kodlovchi va
yig’uvchiga uzatadi. Yig’uvchi signalni zinasimon shaklga keltiradi. Kanaldan
signal tiklovchiga keladi, undan yig’uvchiga o’tib tiklanadi. Kodlashtrish
jarayonida yuz bergan keskin tebranishlar filьtrlab yo’qotiladi. (4.b-chizma). Bu
delьta-modulli tizimda oldindan aytish 1 ta oldingi elementni hisobga olishga
asoslanadi, har bir element uchun ayirma signali esa faqat ikki darajaga
kvantlanadi.
5.-chizmada bu tizimning ishlashi, uni qurishdagi asosiy qiyinchilik
ko’rsatilgan (agar kvantlash qadami kichik bo’lsa, manba signalni tiklash uchun
kodlashtiriladigan axborot hajmi oshadi.)
Signal keskin o’zgargan holda uzatish sifatini oshirish uchun bunday
tizimlarni rivojtiriladi (masalan ko’p bosqichli yoki moslashuvchan delьta-
modullash yo’li bilan).
Delьta-modullovchi tizimlarning oddiyligi ularni kodlashtirish harakati
minimal bo’lishi lozim hollarda qo’llash imkonini beradi.
Oldindan aytish yo’li bilan kodlashtirish usullaridan keng tarqalgani ayirma
impulьsli kodli modullashdir (AIKM). Delьta-modulli kodlashtirish bu usulning
xususiy holidir. AIKM usulining ishlash rejasi 6-chizmada keltirilgan, unga kirish
signali bo’lib harakatsiz tasvirning yoki televizion kadrning IKM signali xizmat
qiladi.
Kelayotgan signal 8-razryadli tekis IKM yo’li bilan kodlab uzatiladi. Har bir
kirish signali x
N
uchun chiziqli oldindan aytuvchi ilgari N-1 qiymat asosida ushbu
FORMULA ifoda bilan uzatiladigan x
N
qiymatni topadi. Oldindan aytishda
burungi qiymatlardagina foydalanilayotgani uchun qabul jarayonida ham x
N
ni
hisoblash imkoni mavjud. a
1
koeffitsentlar oldindan aytish xatoligi dispersiyasi
I
N
qx
N
-x
N
ga minimal qiymat beradigan qilib topiladi. So’ngra oldindan aytish
xatoligi, yo kvantlash xatoligini inson ko’rib qabul etish xossalariga moslikni
ta’minlovchi noteks optimal kvantlovchi bilan kvantlanadi. Masalan xatolikni k ta
darachaga kvantlash uchun 1og
2
k ta bit ishlatiladi va kvantlangan xatolikka
N
X
ni
qo’shish yo’li bilan uzatuvchi tomonda ham,
Kirish
e
N
e
N
X
N
kanalga
n
X
N
X
'
a)
E’
N
X’
N
N
X
b)
б)
Айирувчи
квантловчи
кодловчи
Олдиндан
айтувчи
сумматор
тикловчи
йиғувчи
Олдиндан
айтувчи
beruvchi moslashuvchan kvantlash va rldindan aytishga asoslangan rivojlantirilgan
DIKM lar ishlab chiqilgan.
Kirish e
N
Kanalga a)
X
n
N
X
e
N
chiqish
kanaldan
b)
7-chizma
Do'stlaringiz bilan baham: