И. М. Абдуллаева, Д. T. Азимов. “Ахборот тизимлари

 
Қисқача хулоса 
Киберкорпорациялар анъанавий фирмалардан бошқарувда ахборот
технологияларидан фойдаланишнинг хусусияти билан ажралиб туради. 
Рақамли фирмалар менежерлари учун ахборот технологияси бизнеснинг асоси 
ва бошқарувнинг асосий воситаси бўлади. 
Замонавий ахборот тизимлари ташкилот фаолияти самарадорлигига 
бевосита таъсир кўрсатувчи омил бўлади. Бундай тизимлардан ҳам 
компаниянинг кундалик ишида ва ҳам бўлғуси ҳаракатларнинг глобал 
стратегиясини ишлаб чиқишда фойдаланилади. Қудратли компьютерлар, 
дастурий таъминлаш ва тармоқлар, шу жумладан Интернет, ташкилотда 
вужудга келган вазиятларга жадалроқ эътибор қаратиш, ортиқча бошқарув 
бўғинларини бартараф этиш, ходимларнинг жойлашган жойларини ҳисобга 
олмаслик, ҳам оддий ходимлар ва ҳам бошқарувнинг юқори бўғинлари учун 

---

21 
янги имкониятлар яратган ҳолда, меҳнат жараѐнини бирмунча оқилона ташкил 
этишга ѐрдам берадилар. 
Интернет электрон тижорат, электрон бизнес ва киберкорпорация учун 
асосий технологик платформадан иборат. Интернет ва бошқа компьютер 
тармоқлари корхоналарга қўлли жараѐнларни автоматлаштириш ва қоғозли 
ҳужжатларни электрон ахборотлар оқимларига алмаштириш имконини беради. 
Электрон тижоратда корхоналар ўзаро битимлар тузиш ва товарларни
компьютер технологияларидан фойдаланган ҳолда хусусий шахсларга сотиш 
имкониятига эга. 
Киберкорпорациялар корхоналарнинг ички жараѐнларни бошқариш ва 
ташқи алоқаларни ташкил қилиш учун электрон тижорат ва электрон бизнесда
интернет-технологиялардан интенсив равишда фойдаланади. Вазифаларнинг 
бешта асосий тури мавжуд: (1) рақобатбардошроқ, самаралироқ ва корхонанинг 
барча бизнес-жараѐнларини кўпроқ қамраб олувчи тизимларни яратиш; (2) 
ахборот тизимлари олдига қўйиладиган талабларни тўғри белгилаш; (3) 
ташкилотнинг мақсадларига жавоб берувчи ахборот архитектураси ва тизимли
инфратузилмани яратиш; (4) бизнес учун уларнинг қийматини белгилаш; (5) 
фойдаланувчилар учун тушунарли, бошқаришда оддий ҳамда асосий ахлоқий 
тамойилларни бузмайдиган тизимларни ишлаб чиқиш. 
Бизнес нуқтаи назаридан ахборот тизими ахборот технологияларидан 
фойдаланиш базасида қабул қилинадиган ташкилий ва бошқарув қароридан 
иборат бўлади. Бу ибора ахборот тизимлари менежментининг ташкилий 
жиҳатлари ва табиатини таъкидлайди.