Buxoro muhandislik-texnologiya instituti

Bijg’itishning tеxnologik vaqti (massaning rеaktorda bo’lish vaqti).

Massaning to’liq bijg’ishi uchun zarur bo’ladigan vaqt, talab qoidaga

ko’ra juda katta bo’lib, bu o’z navbatida katta o’lchamli riaktorlarni qo’llashga

olib kelishi mumkin. Shu sababli iqtisodiy nuqtaiy nazardan kelib chiqqan

holda, massaning reaktorda bo’lish vaqtini bir muncha qisqartirishga ongli

ravishda gaz chiqishini kamaytirish hisobidan erishiladi.

Massaning reaktorda bo’lish davomiyligini tanlash bir tarafdan

bijg’itiladigan moddaning aniq turuga tegishli bo’lgan reaktsiya tezligiga bog’liq

bo’lsa (6-jadval va 12-rasm), boshqa tarafdan gaz chiqishini va bijg’igan massa

shlamning o’tkir xidini susaytirishni belgilovchi parchalash darajasiga

bog’liqdir. Bundan tashqari bijg’ish vaqtini ortishi bilan ajralib chiqayotgan

gazning umumiy hajmidagi CH

4

 miqdori ortib boradi va bir vaqtning o’zida

tarkibidagi CO

2

 miqdori kamayadi bu esa olinadigan gaz sifatining

yaxshilanishiga olib keladi (10 va 13-rasmlar).

13-rasm. Ajralib chiqqan gazning tarkibi va miqdori.

---

41

1 va 2-sikilning tugash vaqtidagi ajralib chiqqan barcha gaz va metanning

miqdori(% larda). 3 va 4-ajralib chiqqan gazning tarkibidagi CH

4

va CO

2

ning %

miqdori. Shunday qilib massaning reaktorda bo’lishini optimal vaqtini tanlash

uchun universal tavsiya berish mumkin emas taxminiy qiymatlar 7-jadvalda

keltirilgan[33-38].

Tovuq go’ngini reaktorda nisbatan ko’p vaqt bo’lishi uning tarkibidagi

ammiak miqdorining yuqoriligi bilan izohlanadi. Eslatib o’tamizki 7-jadvaldagi

qiymatlar oqova suvli prinsip bilan ishlaydigan reaktorlarda yaxshi

almashtirilgan substraktlar uchun haqiqatga yaqindir