O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi toshkent moliya instituti

2

. 

Byudjetlarning darajalari o’rtasida daromadlar va 

xarajatlarni o’tkazish tartibi. Byudjetlararo transfertlar 

shakllari

. 

Budjetlararo o‘zaro hisob-kitoblar 

---

 

 

203 

      

 

-  tegishli  barcha  soliqlar  va  boshqa  majburiy  to’lovlarning  to’liq 

tushishidan  hamda  budjetdan  ajratiladigan  mablag’larning  o’zlashtirilishidan 

kelib chiqqan holda aniqlanadi. 

Yuqori  turuvchi  moliya  organi  tashabbusi  bilan  yuqori  turuvchi  budjet 

quyi  turuvchi  budjet  oldidagi  budjetlararo  transfertning  bir  shakli  bo’yicha 

majburiyatlari  quyi  turuvchi  budjetning  yuqori  turuvchi  budjet  oldidagi 

budjetlararo  transfertning  boshqa  shakli  bo’yicha  majburiyatlarini  kamaytirish 

evaziga hisobga olinishi mumkin. Budjetlararo munosabatlarning tasniflanishini 

quyidagi  2-rasmda  ko‘rishimiz  mumkin.O‘zbekiston  Respublikasi  Budjet 

kodeksining 

3-moddasida 

keltirilgan 

asosiy 

tushunchalar 

sharhida 

“Subventsiya”,  “O‘tkazib  beriladigan  daromadlar”,  “Dotatsiya”  va  “Budjet 

ssudasi” kabilarga tegishlicha talqin berilgan: 

 

«Subventsiya - muayyan maqsadlarga sarflash sharti bilan yuqori turuvchi 

budjetdan  quyi  turuvchi  budjetga  qaytarmaslik  sharti  bilan  ajratiladigan  pul 

mablag‘lar idir»; 

 

“O‘tkazib  beriladigan  daromadlar  -  tegishli  ma‘muriy-hududiy  birlikda 

shakllanadigan  va  yuqori  turuvchi  budjetga  omtkaziladigan,  ular  qaerda 

shakllangan  bo‘lsa,  keyinchalik  o‘sha  ma‘muriy-hududiy  birlik  budjetiga 

o‘tkazib beriladigan daromadlar”; 

 

“Dotatsiya

- 

budjet  tizimi  budjetlariga  ularning  o‘z  daromadlari 

etishmagan taqdirda daromadlar bilan xarajatlar o‘rtasidagi farqni qoplash uchun 

qaytarmaslik sharti bilan ajratiladigan pul mablag‘laridir”;

 

 

“Budjet  ssudasi

- 

qaytarish  sharti  bilan  yuqori  turuvchi  budjetdan  quyi 

turuvchi  budjetga,  shuningdek  davlat  maqsadli  jamg‘armalariga,  rezident- 

yuridik  shaxsga  ajratiladigan  pul  mablag‘lar  idir”.Shu  bilan  birga,  Budjet 

kodeksining  138-moddasiga  muvofiq,  “Budjetlararo  o‘zaro  hisob-kitoblar  - 

moliya  yili  mobaynida  budjetlar  parametrlari  o‘zgarganda  yuqori  va  quyi 

turuvchi budjetlar o‘rtasida yuzaga keladigan o‘zaro pul munosabatlaridir”. 

---