Наманган Мухандислик Педагогика Институти Касб таълими факультети

Birinchi  yo’nalish  ishlab  chiqarish  kuchlarining  baynalminallashuvi  ishlab 
chiqarish  vositalari  va  texnologik  bilimlarni  ayirboshlash,  xalqaro  ixtisoslashuv  va 
kooperatsion  aloqalar  negizida  yaxlit  ishlab  chiqarish  va  istehmol  tizimi  bo’lib,  bu 
ishlab  chiqarish  resurslari  xalqaro  moddiy  -  material,  axborotning  xalqaro 
umumlashuvi,  tashkiliy-iqtisodiy  infratuzilmalardan  iborat  hamkorlik  jarayonini 
ifodalaydi. 
Ikkinchi yo’nalish - XMT orqali baynalminallashuv  jarayoni; 
Uchinchi  yo’nalish  -  anhanaviy  xalqaro  savdoning  hajmi  va  sifat  jihatining 
o’zgarishi  negizida  iqtisodiy  hayotning  baynalminallashuvidir.  Xalqaro  savdoning 
vazifasi  «tovar-pul»  oddiy  formulasidan,  milliy  ishlab  chiqarish  jarayonlariga  xizmat 
qiluvchi  chegaralardan  chiqib ketdi va natijada  xalqaro savdo tarkibi  ham o’zgardi. 
To’rtinchi  yo’nalish  -  moliya va ishlab chiqarish resurslarining xalqaro almashuv 
turi  mamlakatlar  iqtisodiy  hayotining  yaqinlashuvi  va  uyg’unlashuviga  olib 
kelmoqda.  Bu  jarayon  xalqaro  kredit  va  xorij  investitsiyalari  shaklida  amalga 
oshirilmoqda. 
Beshinchi  yo’nalish  -  xalqaro  hamkorlikda  xizmatlar  ko’rsatish  sohalari  moddiy 
ishlab chiqarish sohalariga  nisbatan tez rivojlanib  bormoqda. 
Oltinchi  yo’nalish  -  ilmiy  texnik  bilimlarning  xalqaro  almashuvining  tez 
rivojlanishidir.  Bu  jarayon  xalqaro  intElektrual  mehnat  taqsimotining  shakllanishiga, 

---

 
60 
ilmiy-tadqiqot  va  tajriba-konstruktorlik  markazlarining  xalqaro  ixtisoslashuvi  va 
kooperatsiyasiga olib kelmoqda. 
Ettinchi yo’nalish - xalqaro ko’lamda ishchi kuchi integratsiyasi o’smoqda va bu 
jarayonda  hamdo’stlik  mamlakatlari  ham  ishtirok  etmoqda  hamda  u  iqtisodiy  hayotni 
baynalminallashuvining  tarkibiy  qismi bo’lib qolmoqda. 
Sakkizinchi  yo’nalish  -  xalqaro  miqyosda  ishlab  chiqarish  va  istehmolning 
baynalminallashuvi  tabiiy  muhitga  jiddiy  ta’sir  etmoqda  va  bu  sohada  xalqaro 
hamkorlikni  kun  tartibiga  qo’ymoqda  (atrof-muhitni  muhofaza  qilish,  Dunyo 
okeanining  va  kosmosni,  rivojlanayotgan  mamlakatlardagi  ochlik  va  savodsizlikni 
bartaraf etish va boshqalar).