Microsoft Word ernest xeminguey chol va dengiz ziyouz com doc

www.ziyouz.com кутубхонаси 
13
— Ана холос,— деди у.— Айтмовдимми!—ва қайиқни безовта қилмасликка ҳаракат қилиб, 
эшкакларни сувдан тортиб олди. 
Чол чилвирга томон энкайиб, уни ўнг қўлининг бош ва кўрсаткич бармоқлари билан авайлаб 
тутди. У балиқнинг зўр бериб кучанмаётганинн сезиб турар, шун-дан бўлса керак чилвирни 
сиқимламай, енгилгина ушлаб олган эди. Бироқ чилвир мана яна қалтираб кетди. Бу сафарги 
силтов олдингисига қараганда эҳтиёткорона ва заифроқ эдики, чол бунинг нима маъно 
англатишини аниқ билар эди. Яъни, юз денгиз саржинича тубанда марлин қармоқ илгагининг 
учи билан букламасига тизилган сардинларни ямламай туширар, қўлбола қилиб ясалган қармоқ 
илгагининг ўзи эса майдароқ тунец калласидан тешиб ўтказилган эди. 
Чол калавани енгилгина тутиб туриб, чап қўли билан уни қармоқ дастасидан ечиб олди. 
Энди калава бармоқлари орасидан балиқни сескантирмай сирғалиб чиқа олар эди. 
«Қирғоқдан шунчалик олисда, яна йилнинг мана бу фаслида, балиқ жуда ҳам катта бўлса 
керак. Еявер. Егин энди, ол, егин. Сардинлар бирам мазали, сен бўл-санг жуда совқотгансан, 
олти юз фут чуқурликда сув жуда ҳам совуқ ва қоп-қоронғи бўлади. Қоронғида яна бир марта 
айланиб кел, орқангга қайт ва ол, е, еявер!» У енгил, сергак силтов сезди, сал ўтмай бу кучлироқ 
бўлиб такрорланди — битта-яримта сардинни қармоқдан юлиб олиш мушкулроқ бўлаётгани 
кўриниб турарди. Кейин жимжит бўлиб қолди. 
— Бўла қолсанг-чи,— деди чол овоз чиқариб,—яна бир бурилиб кел. Ҳидини қара, ҳидини. 
Қандай ажойиб-а, тўгри эмасми? Тўйиб-тўйиб еб ол! Кейин қараб-санки, тунецни тотиб кўриш 
гали келади! Ахир у шундай ҳам сўлқиллаган, муздаккина, бир ширинки, қўяверасан. Қисиниб-
қимтиниб ўтирма, балиқ. Егин, ол, есанг-чи, ўтинаман сендан. 
У, бош ва кўрсаткич бармоқлари билан калавани тутиб, балиқнинг жойдан-жойга сузиб 
ўтиш эҳтимоли борлигидан бир пайтнинг ўзида бошқа чилвирлардан ҳам кўз узмай кутарди. 
Бирдан у яна қармоқ ипининг енгил, билинар-билинмас тортқиланганини пайқади. 
— Чўқийди — деди чол овоз чиқариб.— Чўқийди, худоё дард кўрмагур! 
Аммо у чўқигани йўқ. Кетиб қолди. Чилвир ҳам қимир этмасди. 
— Унинг бутунлай кетиши мумкин эмас,— деди чол.— Худо шоҳид, унинг кетиши мумкин 
эмас. У бор-йўғи қайрилиб келяпти. Эҳтимол, у бирон марта қар-моққа тушиб чиққан ва бу ҳали 
хаёлидан кўтарилмагандир. 
Шунда у яна қармоқ ипининг оҳиста тортқиланганини сезди ва дили таскин топди. 
— Айтмовдимми, у фақат қайрилиб келяпти деб... — деди чол.— Мана энди чўқийди! 
У балиқнинг ҳуркиб-ҳуркиб чилвир тортқилашидан ўзини қўярга жой топмасди. Тўсиндан, 
чол қандайдир, фавқулода бир зилу замбил оғирлик сезди. Сезди-ю, чилвирни бўшатиб, 
эҳтиётдаги калавалардан бирини чуватганча, унинг борган сари қуйи, қуйи, қуйига тушиб 
бориши учун имкон берди. Чилвир бармоқлардан осонгина сирғалиб чиқиб пастга кетиб борар, 
уни ушлар-ушламас тутиб турганига қарамасдан, чол ўрамни ямлаб кетаётган ғоят зўр 
оғирликни ҳис қилиб турарди. 
— Асти қандай бало балиқ бўлди ўзи!—деди у овоз чиқариб.— Қармоқни ямлаб олиб, энди 
узоқроққа жуфтакни урмоқчи. 
«У барибир орқасига қайрилади, қармоқни ҳам ютиб юборади»,— деб ўйлади чол. Бироқ 
бир кори ҳол бўлиб ўтирмасин, деб чўчиди шекилли, овоз чиқармади. Чол бу балиқнинг 
қанчалик тотли эканини билар, хаёлан унинг лунжида кўндаланг тиқилган тунец билан 
қоронғида борган сари узоқроққа кетаётганини кўз ўнгига келтирарди. Қандайдир бир муддат 
ичида ҳаракат тўхтади, аммо чол ҳали ҳам балиқ вазнини ҳис қилиб турарди. Кейин тортиш 
авжга чиқди, чол яна ўрамни бўшатди. У бир нафас чилвирни тўхтатиб кўрди, тортим бирдан 
кучайиб кетди ва ўрам тиккасига пастга юлқинди. 
— Чўқиди,— деди чол.— Энди бир бурнидан чиққунча тўйиб еб олсин-чи. 
У чилвирни ўз ҳолига қўйиб берди-да, чап қўли билан икки эҳтиёт калаванинг бўш учини, 

---

Эрнест Хемингуэй. Чол ва денгиз (қисса)