Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

 
Кўрсаткичлар 
А 
ходим
 
В 
 
ходим
 
С
 
 ходим
 
D 
 
ходим
 
1.Ишлаб чиқилган маҳсулот сони, 
дона. 
Деталь Н 
Деталь К 
Деталь М 
42 
72 
92 
120 
76 
- 
- 
- 
50 
120 
270 
- 
2.Бир бирлик маҳсулот учун вақт 
сарфи меъри, дақиқа 
Деталь Н - 6 
Деталь К - 9 
Деталь М - 15 
3.Бир дақиқа учун белгиланган тўлов 
ставкаси – 100 сўм 
Юқоридагилар асосида ходимлар томонидан ишлаб чиқаришга сарфланган 
вақт сарфи ва бунинг учун ҳисобланадиган меҳнат ҳақи қуйидагича бўлади: 
 
Кўрсаткичлар 
А 
 
ходим
 
В 
 
ходим
 
С
 
 ходим
 
D 
 
ходим
 
1.Маҳсулот 
ишлаб 
чиқишга 
сарфланган вақт, дақиқа 
Деталь Н 
Деталь К 
252 
648 
720 
684 
- 
- 
720 
2430 

---

34 
Деталь М 
1380 
- 
750 
- 
Жами вақт сарфи, дақиқа 
2280 
1404 
750 
3150 
Жами вақт сарфи, соат 
38 
23,4 
12,5 
52,5 
2.Бир бирлик вақт сарфи учун 
белгиланган тўлов ставкаси 
100 
100 
100 
100 
3.Ходимга ҳисобланадиган меҳнат ҳақи 
228 000 
140 400 
75 000 
315 000 
Меҳнатга ҳақ тўлашнинг ишбай-мукофатли шакли
м
еҳнатга ҳақ 
тўлашни ишбай шаклининг ходимлар манфаатдорлигини оширишга қаратилган 
шаклидир. Бу шакл ишлаб чиқариш ходимларига ишбай асосда ҳисобланган 
меҳнат ҳақи устига турли сифат ва соний кўрсаткичлар, масалан вақт 
тежамкорлигига ва унда юқори меҳнат унумдорлигига эришганлиги, ишлаб 
чиқариш меъѐрини (режани) ортиғи билан бажарганлиги, яроқсиз маҳсулот 
ишлаб чиқарилишига йўл қўймаганлиги учун вақтбай шаклдаги 1 соатлик 
ставкага нисбатан белгиланган тартиб ва ставкаларда, масалан фоизларда
қўшимча ҳақ ҳисоблашни назарда тутади. 
Юқорида келтирилган мисолларимиз асосида ходимларнинг ҳақиқатда 
ишлаган вақти, ҳақиқатда бажарган иши учун кетиши керак бўлган вақт 
миқдори, эришилган вақт тежами, шунингдек тежалган вақт учун 1 соатлик 
ставкага нисбатан қўшимча тўланадиган меҳнат ҳақи фоизи (айтайлик у 75%), 
шунингдек тежалган вақт учун тўланадиган қўшимча меҳнат ҳақи (мукофат) 
қуйидагича бўлади: 
Кўрсаткичлар