Guliston davlat universiteti kafedra "iqtisodiyot" soliq va soliqqa tortish

Yer  solig„ini  to„lovchilar.  Soliq  qonunchiligiga  ko‗ra  o‗z  mulkida,  egaligida  yoki 
foydalanishida  yer  uchastkalariga  ega  bo‗lgan  yuridik  shaxslar,  shu  jumladan  O‗zbekiston 
Respublikasining  norezidentlari  yer  solig‗ini  to‗lovchilari  bo‗lib  hisoblanishadi.  Agarda 
soliqqa  tortishning  alohida  tartibi  o‗rnatilgan  yuridik  shaxslar  (mikrofirma  va  kichik 
korxonalar, savdo va umumiy ovqatlanish korxonalari, yagona yer solig‗ini to‗lovchi qishloq 
ho‗jalik  korxonalari,  tadbirkorlik  faoliyatining  qat‗iy  soliq  to‗lanishi  belgilangan  yuridik 
shaxslar,  audio  va  video  kassetalar,  lazer  disklarini  ishlab  chiqish,  yozish,  ko‗paytirish  va 
sotish  faoliyatini  amalga  oshiruvchi  korxonalar)  hamda  notijorat  tashkilotlar  asosiy  faoliyat 
turi  bilan  bir  qatorda  boshqa  faoliyat  turlari  bilan  shug‗ullansalar,  unda  ular  shu  faoliyatda 
foydalaniladigan yerlari uchun yer solig‗ini to‗lovchilari hisoblanishadi.  
Yer  uchastkasidan  foydalanganlik  uchun  soliq  solish  maqsadlarida  mashina-traktor 
parklari (shu jumladan qayta tashkil etilayotgan qishloq xo‗jalik korxonalari hududida barpo 
etiladigan  muqobil  mashina-traktor  parklari),  pilla  urug‗i  tayyorlash,  pilla  tayyorlash  va 
birlamchi ishlov berish korxonalari qishloq xo‗jaligi korxonalariga tenglashtiriladi.  
Ko‗chmas mulk ijaraga berilganda ijaraga beruvchi yer solig‗ini to‗lovchisi hisoblanadi. 
Qonun  hujjatlariga  muvofiq  yer  uchastkalarini  ijaraga  olgan  yuridik  shaxslar  (savdo 
korxonalari  bundan  mustasno)  yer  solig‗i  o‗rniga  byudjetga  ijara  haqi  to‗laydilar.  Ijara  haqi 
taraflarning  kelishuviga  binoan  belgilanadi,  lekin  bu  haq  qonun  hujjatlarida  belgilangan  yer 
solig‗ining  bir  stavkasidan  kam  va  uch  stavkasidan  ko‗p  bo‗lmasligi,  yerlardan  qishloq 
xo‗jaligi ehtiyojlari uchun foydalanilgan taqdirda esa - bir stavkasi miqdorida bo‗lishi lozim. 
Yer ijarachilarining hisobi, ijaraga olingan yer uchun ijara haqi hisob-kitoblarini taqdim 
etish, ijara haqini hisoblab chiqarish va to‗lash yer solig‗i uchun belgilangan tartibga muvofiq 
amalga oshiriladi.