Qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalari texnologiyasi

TURLI SHAROITLARDA BETON ISHLARINI OLIB BORISH 
4.1.  Beton va temirbeton ishlarini sovuq vaqtda olib borish 
Tashqi muhitning xarorati manfiy bo‘lganda beton va temirbeton ishlarini olib 
borishda yuqori sifatni ta’minlash maqsadida zarur talablarni bajarish zarur. 
Manfiy  xaroratda  beton  tarkibidagi  suv  muzlaydi  va  xasil  bo‘lgan  muz 
kristallarining    xajmi  suvnikiga  nisbatan  yuqori  bo‘ladi.  SHuning  uchun  beton 
g‘ovaklarida  uning  strukturasini  buzuvchi  yuqori  bosim  hosil  bo‘ladi  va  oqibatda 
betonning  mustahkamligi  pasayadi.  Beton  qorishmasi  qanchalik  vaqtli  muzlasa 
betonning  mustahkamligi  shunchalik  pasayadi.  Eng  xavflisi  beton  qorishmasining 
muzlashissementning qotish vaqtiga to‘g‘ri kelgan vaqtidir. 
Oldindan zo‘riqtirilgan konstruksiyalarni zavod sharoitlarida tayyorlanishining 
afzalliklaridan  yana  biri  shundaki,  zavod  sharoitida  tayyorlangan  beton 
qorishmasining  manfiy  xaroratda  muzlab  qolishini  oldini  olish  maqsadida  hamma 
choralarni ko‘rish imkoniyatlari mavjud. 

---

 
Sovuq  vaqtda  betonlashda  betonning  qotish  jarayonida  beton  tashkil 
etuvchilarini isitish, vassementni qotishi davrida ajralib chiqadigan issiqlik xisobiga 
musbat xaroratni ta’minlovchi eng ko‘p tarqalgan usullaridan biri bu termos usulidir. 
Betonning  qotish  jarayonini  tezlatish  maqsadida  kimyoviy  qo‘shimchalardan    yoki 
elektr toki, bug‘ va issiq havo yordamida issiqlik ishlovi berish mumkin.  
Oldindan  zo‘riqtirilgan  temirbeton  konstruksiyalarni  tayyorlashda,  agarda 
taranglashtiriluvchi 
armatura 
korroziyadan 
himoyalanmagan 
bo‘lsa  beton 
qorishmasini  tayyorlashda  sovuqqa  qarshi  qo‘shimchalardan  foydalanish  mumkin 
emas.     
Beton  va  temirbeton  ishlarini  sovuq  vaqtda  olib  borilganda  zavod 
laboratoriyasi  va  texnik  xodimlar  barcha  bajarilayotgan  ishlarni  qattiq  nazorat 
qilishlari  shart.  Olib  boriladigan  ishlar  normativ  xujjatlarning  talablari  asosida 
amalga oshirilishi shart.