Qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalari texnologiyasi

Burdj  Xalifa.  Beton  va  temirbetondan  tayyorlangan  konstruksiyalarning 
po‘latga  nisbatan  mustahkam  va  ishonchligining  isboti  sifatida  2010  yili  Dubayda 
(BAA) qurib bitkazilgan Burj  Khalifa osmono‘par minorasini keltirishimiz mumkin. 
Bu bino hozirgi vaqtda inson tomonidan yaratilgan eng baland inshoot bo‘lib, uning 
balandligi 828 metrni tashkil etadi. 
Burj  Khalifa  ni  qurish  uchun  maxsus  markadagi  beton  ishlab  chiqilib,  uzoq 
vaqt 50
0
S xaroratga chidamli qilib yaratilgan. 

---

 
Ushbu  dunyoda  boshqa  o‘xshashligi  yo‘q  bu  gigant  inshootning  noyobligini 
uning  asosiy  xarakteristikalaridan  bilib  olishimiz  mumkin:  metall  shpilining 
uchigacha  bo‘lgan  umumiy  balandlik  –  828  m,  temirbeton  binoning  balpndligi  – 
643,3 m, qavatlar soni – 164, umumiy yuza - 344000 m
2
.  
Osmono‘par  binoni  qurish  ishlari  2004  yili  boshlangan  bo‘lib,  xaftasiga  1-2 
qavatdan  barpo  etilgan.  Inshootning  qurilishiga  320  ming  kub  metr  oldindan 
zo‘riqtirilgan temirbeton va 60 ming tonnadan ortiq po‘lat armatura sarf bo‘lgan. 
Bino 
poydevori 
va 
konstruksiyasini 
beonlash 
uchun 
siqilishdagi 
mustahkamligi 80 N/mm
2
 bo‘lgan 170 ming m
3
 betondan foydalanilgan.  
Qurilish  ishlari  eng  ilg‘or  zamonaviy  texnologiyalardan  foydalanib  kuniga 
uzluksiz 12 soatdan 2 smenada olib borilgan. YUqori mustahkamlikka ega beton 611 
m  balandlikgacha  betonnasoslar  yordamida  etkazib  berilgan.  Bu  esa  hozirgi 
vaqtgacha  dunyo  rekordi  bo‘lib  qolmoqda.  Monolit  konstruksiyalar  qolipini  echish 
har  10  soatda  amalga  oshirilgan.  Bu  ko‘rsatkichlar  zamonaviy  beton 
modifikatorlaridan foydalanish xisobiga amalga oshirilgan. 
Burj  Khalifa  me’morchilik  va  muxandislik  tafakkurining  buyuk  yutuqlaridan 
biri bo‘lib, shubxasizki jasurlik bilan qabul qilingan qurilish loyihalardan biri sifatida 
tarixda  o‘z  o‘rnini  egalladi.  SHubxasizki  bu  inshoot  o‘zining  balandligi  bo‘yicha 
etakchiligi  uzoq  vaqt  saqlanib  qolmasa  kerak,  chunki  xademay    u  o‘z  o‘rnini  biror 
boshqa dadil va ajoyib loyihaga bo‘shatib berishisha shubxa yo‘q. 
Hozirgi vaqtda ana shunday loyihalardan ba’zilari mavjud. 
Bularga  kelajakda  qurilishi  qurilishi  mo‘ljallanayotgan  quyidagi  ob’ektlarni 
misol qilib keltirishimiz mumkin: 
-  Kingdom Tower (Jidda shahri. Saudiya Arabistoni. Balandligi – 1000 m (31-
rasm); 
-  Mubarak Alь Kabir minorasi (Kuvayt). Balandligi – 1001 m (32 – rasm); 
-  Ozarbayjon minorasi, (Boku, Ozarbayjon). Balandligi -1050 m (33 – rasm); 
-  Nakxiil minorasi, (Dubay, BAA). Balandligi – 1200 m (34 – rasm). 
 
4.