O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Maykop  madaniyati  Shimoliy  Kavkaz  tog’  oldi  hududlarida  tarqalgan  bo’lib, 
mil.  avv.  III  ming  yillikning  2-yarmiga  oiddir.  1897  yilda  tekshirilgan.  Maykop 
madaniyatiga ko’plab qo’rg’onlar, ba‘zan mustahkamlangan manzilgohlar mansubdir. 
Maykop  madaniyatining  so’nggi  bosqichida  tosh  maqbaralar,  jumladan,  dalmenlar 
paydo  bo’lgan.  Asosiy  jangovar  v  mehnat  qurollari  sifatida  mis  boltalar,  motiga, 
cho’qmor,  pichoq,  xanjar,  panshaxa,  nayza  uchlari  hisoblangan.  Turli  bezak 
buyumlari,  Maykop  madaniyatiga  mansub  qabilalar  Sharq  xalqlari  bilan  aloqada 
bo’lishgnidan  dalolat  beradi.  Maykop  madaniyatining  qizil,  ba‘zan  naqshinkor  sopol 
idishlari  kulolchilik  dastgohida  tayyorlangan.  Xo’jlikning  yetakchi  shakli  – 
chorvachilik  va  dehqonchilik  bo’lgan.  Maykop  madaniyati  qabilalari  ibtidoiy  jamoa 
bosqichiga  yashaganlar.  Ba‘zi  qo’rg’onlardan  topilgan  qimmatbaho  buyumlar 
jamiyatda mulkiy tabaqalanish ildiz otganligidan dalolat beradi.  
Maykop  madaniyatiga  xos  Maykop  qo’rg’oni  Maykop  shahri  (RF  ga  qarashli 
Aligeya  Respublikasi  poytxti,  Kuban  daryosi  irmog’i  Belaya  daryosi  sohida 
joylashgan)  hududida  joylashgan.  N.I.  Veselovskiy  tomonidan  1897  yilda 
o’rganilgan. Qo’rg’onning balandligi 11 m bo’lib, undagi boy qabrda qabila sadori va 
uning  ikki  xotini  dafn  etilgan.  Maykop  qo’rg’onidan  kumush  taqinchoqlar  va  ularga 
mustahkamlangan  4  ta  oltin  buqa  haykalchalari  hamda  qimmatbaho  guldor  chodir 
topilgan.  Chodir  yopinchig’iga  oltin  suvi  yuritilgan  halqalar,  sher  v  buqa  suratlari 
solingan.  Sardorning  yoniga  2  oltin  va  14  kumush  idish  qo’yilgan.  Ulardan  biriga 
Kavkaz  tog’i  va  bir  qator  bo’lib  ketayotgan  hayvonlarni  tasvirlovchi  manzara  o’yib 
ishlangan. Bu idishdagi tasvirlar – eng qadimgi xaritografik rasmlardan biridir. Sardor 
xotinlari  qabridan  bezak  buyumlari  –  tillaqoshlar,  turli  xildagi  olitn  va  serdolik