Dehqonchilik ilmiy izlanish asoslari bilan fanidan ma’ruza ma'tinlari doc


Tuproqning  suv  bug’latish  xususiyati



Download 1,58 Mb.
Pdf ko'rish
bet34/183
Sana31.07.2021
Hajmi1,58 Mb.
#133433
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   183
Bog'liq
dehqonchilik ilmiy izlanish asoslari bilan

Tuproqning  suv  bug’latish  xususiyati.  Tuproqdagi  namlikning  malum  qismi 
bug’lanish  tufayli  yo’qoladi.  Namni  bug’lanish  miqdoriga  tuproqning  xossalari  va  tashqi 
sharoit tasir etadi. Bug’lanish havoning namligiga, temperaturaga, shamolning tezligiga qarab 
o’zgarib turadi. 
 
Malumki,  shamol  tasirida,  ayniqsa,  bahorda  yerning  yuza  qatlamidagi  nam  tez 
bug’lanib  ketib,  tuproq  quriydi.  Natijada,  ekinlarning  urug’i  tuproqning  tabiiy  namida  unib 
chiqmaydi, ko’chat siyrak bo’lib qoladi. 
 
Yerning relyefi, tuproqning mexanik tarkibi, strukturasi, chirindi miqdori, tuproqning 
tusi ham bug’lanishga tasir etadi. 
 
Bug’lanishni  kamaytirish  maqsadida sug’oriladigan dehqonchilik sharoitida ekinlarni 
bevosita sug’orishdan oldin egat olingani maqul. 
 
Yer betini  mulchalash,  yani chirigan go’ng, qipiq,  g’o’zapo’choq kabi  narsalar  ham 
namning  bug’lanishini  ancha  kamaytiradi.  Tuproqdagi  namning  bug’lanishini  kamaytirish 
chora-tadbirlarini ko’rish, dalalar atrofida  ixota daraxtzorlari  barpo etish, tuproqda kapillyar 
orqali  namning  yuqoriga  ko’tarilishiga  to’sqinlik  qilish  (boronalash,  kultivasiyalash) 
tuproqning suv rejimini boshqarishda, suvdan samarali foydalanishda katta ahamiyatga ega. 
 
Tuproqning suv xossalari uning mexanik tarkibiga, strukturasiga va tuzilishiga bog’liq 
bo’ladi.  Tuproqning  suv  rejimi  to’g’ri  bo’lishi  uchun  tuproqning  suv  o’tkazuvchanligini 
yaxshilash, nam sig’imini oshirish, namni  yuqoriga ko’tarish xususiyati va uning bug’lanish 
sathini kamaytirish zarur. 
 
Sug’oriladigan dehqonchilikda tuproqning suv rejimini yaxshilash muhim tadbirlardan 
hisoblanadi. Tuproqda maksimal darajada nam to’plash va uning foydasiz sarflanishini, qo’yi 
qatlamlarga sizib ketishini, yog’in suvlarning pastlikka, shuningdek, jarlarga oqib ketishini va 
boshqalarni iloji boricha kamaytirish zarur. 
 
Bevosita  tuproq  suv  rejimini  boshqarishda  qo’llaniladigan  tadbirlardan  eng  muhimi 
tuproqni sifatli ishlashdir. Yer sifatli ishlaganda tuproq tuzilishi  yaxshilanadi, uning g’ovak, 
kesakli  strukturasi  saqlanadi  va  begona  o’tlar  yuqoladi.  Namlikning  bexuda  sarf  bo’lishi 
kamayadi. 
 
Tuproqning  suv  rejimini  boshqarishda  sug’orishni  to’g’ri  tashkil    etish  va 
sug’organdan so’ng tuproq yetilishi bilan sifatli ishlov berish muhim ahamiyatga ega. 
 
Almashlab  ekish,  yani  dalalarga  ekinlarni  to’g’ri  navbatlab  ekish,  yerga  organik 
o’g’itlar  solish,  yerni  ekishga  sifatli  tayyorlash  va  urug’ni  o’z  vaqtida  yuqori  agrotexnika 
qoidalari  asosida  ekish,  o’simliklarni  o’z  vaqtida  parvarish  qilish,  tuproqning  suv  rejimiga 
foydali tasir etuvchi eng muhim omillardan hisoblanadi. 
    
1.O’simliklar hayotida suvning ahamiyati va urug’larni unib chiqishi uchun zarur 
bo’lgan suv miqdorini tushintirib   bering? 
2.Transpirasiya va uning koeffisiyenti deganda nima  tushiniladi? 
3.O’simliklar suvga bo’lgan munosabatiga qarab, qanday   gruxlarga bo’linadi? 
4.Tuproqdagi suvning shakllari qanday va ularni axamiyatini    izoxlab bering? 
5.Tuproqning suv xossalari va ularni axamiyati qanday? 
6.Tuproqning suv rejimi va uni boshqarish to’g’risida tushuncha   bering. 
 

Download 1,58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   183




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish