Umumiy biologiya


Asalarilar  oilasining  hayoti



Download 1,51 Mb.
Pdf ko'rish
bet19/74
Sana29.07.2021
Hajmi1,51 Mb.
#132266
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   74
Bog'liq
asalari faunasi uchish fenologiyasi va ularning asal tarkibi

Asalarilar  oilasining  hayoti.  Asalarilar  oilasida  qat‘iy  mehnat  taqsimoti 
mavjud.  Erkak  va  ona  arilar  faqat  ko‘payish  vazifasini  bajaradi.  Oiladagi  hamma 
yumushlarni  esa  ishchi  arilar  bajaradi.  Erkak  va  ona  arilarning  og‘iz  organlari 
rivojlanmaganligi sababli ular mustaqil oziqlana olmaydi. G‘umbakdan chiqqan yosh 
ishchi  arilar  dastlab  uya  ichini  tozalashga,  keyin  ona,  erkak  arilar  va  qurtlarni 
oziqlantirishga  kirishadi.  Ular  maxsus  bezlarining  «asalari  suti»  deb  ataladigan 
suyuqligi  bilan  ona  arini  boqishadi.  Keyinchalik  ular  boshqa  ishchi  arilar  yig‘ib 
kelgan oziq zapasini qabul qilishga o‘tadi 18 kunlik ishchi arilarda mum bezlari to‘liq 
rivojlanadi  va  ular  kataklarni  qurishga  kirishadi.  Uyadagi  so‘nggi      kunlarda  ishchi 
arilar uyani qo‘riqlash vazifasini bajaradi. Faqat hayotining oxirgi 2—3 kunida ishchi 
arilar  uyadan  uchib  chiqib,  nektar  yig‘ish  bilan  shug‘ullanadi.  Arilar  guldan-gulga 
qo‘nganida  butun  tanasi  gul  changiga  belanadi.  Ular  havoga  ko‘tarilib,  tanasiga 
yopishgan  chang  zarralarini  oyoqlari  yordamida  keyingi  oyoqlari  savatchasiga 
tushiradi. Keyin gul changi uyadagi katakchalarga joylanadi, changning usti asal bilan 
yopiladi va mum bilan shuvab tashlanadi. Mavsum davomida bitta asalari oilasi 25—
30  kg  gul  changi  yig‘adi.  Bir  kunda  bitta  oila  30—40  mln  gulni  changlantirishi 
aniqlangan.  Shu  bilan  birga  bitta  asalari  jig‘ildonida  30—40  mg  nektar  olib  keladi. 
Jig‘ildonda  nektar  asalari  so‘lagi  bilan  aralashadi,  so‘ngra  jig‘ildonda  va  mum 
kataklarda  fermentlar  ta‘sirida  parchalanib,  oddiy  shakarli  moddalarga,  ya‘ni  asalga 
aylanadi. Bitta asalari oila-sida mavsum davomida 100—120 kg asal to‘planadi. Ana 
shu asaldan har uyadan 40—50 kg dan olinadi, qolgan 60—70 kg ari oilasining o‘ziga 
sarf bo‘ladi. Ishchi arilarning umri qisqa bulib, 25—40 kun yashaydi. Erkak arilar esa 
uyada faqat yoz mavsumida paydo bo‘ladi. Kuzda ularni ishchi arilar uyadan haydab 
chiqaradi, ular tabiatda nobud bo‘lib ketadi. Urg‘ochi arilar 7 yilgacha yashaydi, yoz 


mavsumida  2000—2500  tagacha  tuxum  qo‘yadi.Uchinchi  yildan  boshlab  urg‘ochi 
arilarning  pushti  kamaya  borali.  Shuning  uchun  ko‘rsatilgan  muddat  o‘tgach, 
asalarichilar ona arini almashtiradilar. 

Download 1,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   74




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish