Tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy metodik markazi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Raqamli fotoapparat –bu qurilma biz odatlanib qolgan oddiy fotoapparatga 

o‗xshab  ketadi,  farqi  shundaki,  raqamli  fotoapparat  yordamida  olingan  tasvirlar 

raqamli  axborot  shaklida  bo‗lib,  ularga  kompyuter  yordamida  ishlov  berish 

---

IV. AMALIY MASHG‗ULOT MATERIALLARI 

 

 

 

 

 

37 

mumkin. Raqamli fotoapparat yordamida olingan tasvirlar elektron tashuvchilarga 

yoziladi va ulardan ekranda tasvirlash yoki ishlov berishda foydalaniladi. Raqamli 

fotoapparatdan rasmlarni, manuskript, matnli va boshqa axborotlarga kompyuterda 

ishlov  berish,  aloqa  kanallari  orqali  uzatish  maqsadida  ham  foydalanish  mumkin. 

Kutubxona ishida raqamli fotoapparat, arxiv hujjatlarini ba‘zi bir sabablarga ko‗ra 

skaner  orqali  kompyuter  xotirasiga  kiritish  mumkin  bo‗lmagan  hollarda 

qo‗llaniladi.  

Modem  –  bu  qurilma  nomi  ikki  so‗z  birikmasidan  (modulyator  va 

demodulyator) tashkil topgan. 

 Modem 

uzatilayotgan 

va 

qabul 

qilinayotgan 

ma‘lumotlarni 

«modullashtirish»  va  «demodullashtirish»  vazifalarini  bajaradi.  Signallarni 

modullashtirish  deganda  biz  signalni  uzoq  masofaga  uzatish  uchun  shakl 

almashtirishni  tushunamiz.  Elektron  impulslar  dastlab  modemda  tovush 

chastotasiga aylantiriladi, so‗ngra telefon tarmog‗i orqali uzatiladi. Signallar qabul 

qilinayotganda  bu  tovushli  signallar  modem  yordamida  kompyuterga  moslab 

ikkilik  elektr  impulslari  ketma-ketligi  shaklida  o‗zgartiriladi.  Bir  kompyuterdan 

ikkinchisiga  axborot  uzatilayotganda  raqamli  impulslar  ikki  marta  o‗zgartiriladi: 

avval  tovushli  signal  (modullashtirish)  ko‗rinishiga,  so‗ngra  tovushli  signallar 

ikkilik  impulslariga  (demodullashtirish)  o‗zgartiriladi.  Turli  modemlar 

ma‘lumotlarni  uzatish  tezligi,  ma‘lumotlarni  uzatish  uzoqligi  va  «intellektual 

qobiliyatlari»  ga  qarab  bir-biridan  farqlanadi.  Oddiy  modemlar  o‗zining  sodda 

funktsiyasi- modullashtirish va demodullashtirishni bajaradi. 

Boshqa murakkabroq modemlar o‗z dasturiy ta‘minotiga ega bo‗lib bir qator 

qo‗shimcha funktsiyalarni bajarishga qodir:  

-telefon raqamlarini avtomatik terish; 

-ma‘lumotlar  uzatish  tezligini  avtomatik  boshqarish  va  boshqalar.  Ba‘zi  bir 

modemlar  ma‘lumotlarni  bir  yo‗nalishda  uzatishi  yoki  qabul  qilishi  (simpleks 

rejim)  mumkin,  boshqalari  esa  ikki  yo‗nalishda  ham  (poludupleks  rejim)  ishlay 

oladi.  Modemlar  konstruktsiyasiga  ko‗ra  tashqi  qurilma  sifatida  yoki  kompyuter 

ichiga o‗rnatilgan bo‗lishi mumkin.