Н.Қ. ЙЎлдошев, В. И набоков, О. А. Арипов, О. АҲмедов

Тўғри чизиқли вазифавий тузилма ўз ичига ҳам тўғри чизиқли ва ҳам 
вазифали ташкил қилишларни олади, бу ижрочилар учун икки томонлама 
бўйсунишни яратади. Бошқарувнинг кўпгина идоралари ва ижрочилари 
бошқарув фаолияти(вазифалари)нинг алоҳидаги турларини бажаришга 
ихтисослашадилар , вазифавий бўлинмалар қуйида турувчи бўлимларга 
кўрсатмалар ва фармойишларни (ваколатлари доирасида ) бериш ҳуқуқига 
эгалар (4.6- расм.) 
Бу тузилманинг афзалликлари аниқ вазифалар учун жавоб берувчи 
мутахасисларнинг юқори омилкорлиги, тўғри чизиқли раҳбарларнинг улар 
вазифавий фаолият масалалари бўйича маълумотлар тайѐрлашдан озод 
бўлганликлари натижасида оператив бошқарув бўйича имкониятларини 
кенгайишидир. 
Корхона директори 

---

145 
5.6.расм. Тўғри чизиқли вазифавий тузилма 
Тузилманинг камчилигига қўйидагиларни киритиш мумкин: 

ҳаракатлар бирлигининг йўқлиги; 

вазифавий хизматлар ўртасида доимий ўзаро алоқаларни қўллаб 
қувватлаш имконияти йўқлиги; 

қарорлар қабул қилишнинг узоқ муддатли тадбирлари; 

ижрочиларнинг иш учун жавобгарликларини пасайиши, чунки 
улардан ҳар бири бир неча раҳбарлардан кўрсатмалар оладилар; 

ходимлар томонидан “юқоридан” олинадиган кўрсатмалар ва 
фармойишларни мувофиқлашмаганлигини, чунки ҳар бир вазифавий 
бўлинма ўзининг масалаларини биринчи ўринга қўяди. 

якка ҳукмронлик тамойилини бузилиши. 
Бошқарувнинг тўғри чизиқли - штабли тузилмасида биринчи (тўғри 
чизиқли) раҳбарга аниқ масалаларни ишлаб чиқиш ва тегишли қарорлар, 
режаларни тайѐрлашда штаблар деб аталган, вазифавий бўлимлардан ташкил 
топган бошқарувнинг махсус аппарати ѐрдам беради. Бундай бўлинма ўз 
қарорларини юқори раҳбар орқали ўтказади ѐки (махсус ваколатлар 
доирасида) уларни пастда турувчи даража хизматлари ва ижрочиларигача 
етказади (4.7 расм). Вазифавий бўлинмалар, қоидага кўра, ишлаб чиқариш 
Режалаштириш 
Таъминот 
Ходимлар 
Молия 
3-бўлим 
2-бўлим 
1-бўлим 

---

146 
(тижорат) бўлимларига мастақил равишда фармойишлар бериш ҳуқуқига эга 
эмаслар.