O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro muxandislik-texnologiya instituti qo‘l yozma huquqida


 TA’MINLASh MANBALARINING TAShQI XARAKTERISTIKASI



Download 2,38 Mb.
Pdf ko'rish
bet19/32
Sana08.07.2021
Hajmi2,38 Mb.
#112689
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   32
Bog'liq
elektr payvandlash qurilmalarining ish rejimlarini takomillashtirish

2.4.1. TA’MINLASh MANBALARINING TAShQI XARAKTERISTIKASI 

Ta‘minlash  manbalari  (payvandlash  transformatori,  to‘g‘rilagich  va 

generatorlar)ning 

tashqi 


xarakteristikasi— 

chiqish 


klemmalaridagi 

kuchlanishning nagruzka tokiga turg‘unligidir. Turg‘un rejimda (statik rejimda) 

yoyning  kuchlanishi  va  toki  orasidagi  munosabat  yoyning  voltamper 

xarakteristikasi deb ataladi. 

Payvandlash yoyining ta‘minlash manbalarining tashqi xarakteristikasi 4-rasmda 

ko‘rsatilgan. 

Payvandlash 

generatorlarining 

4-rasmda 

ko‘rsatilgan 

tashqi 

xarakteristikalari (1 va 2 egri chiziqlar) pasayuvchan xarakteristikalar. 

 

8-rasm.Ta‘minlash manbalarining tashqi xarakteristkalari. 



1-tik pasayuvchi tashqi xaraktiristkalar, 2- tekis pasayuvchi, 3 qattiq, 4-

tekis pasayuvchi 

I

ѐй 


a

U



ѐй 

80

 



100

 

50



 

40

 



200

 

300 



b

 



1

 

2



 

30

 



    0

 

U



ѐй 

100


 

200


 

300 


3

 



4

 

0



 

I

ѐй 




35 

 

Xarakteristika  qancha  tik  bo‘lsa,  yoyning  turg‘un  yonishi  shun»  cha 



yaxshi  bo‘ladi,  chunki  tik  pasayuvchan  xarakteristikada  payvandlash  yoyining 

uzunligi o‘zgarishi bilan payvandlash toki kam o‘zgaradi (kamayadi). 

Yoyning  uzunligi  uning  kuchlanishiga  bog‘liq:  payvandlash  yoyi  qancha 

uzun  bo‘lsa,  kuchlanish  shuncha  yuqori  bo‘ladi.  Energiya  maybalarining 

pasayuvchi  xarakteristikalari  turlicha  bo‘lib,  kuchlanish  tushishi  bir  xil  (yoy 

uzunligining  o‘zgarishi  bir  xil)  bo‘lgani  holda  payvandlash  tokining  o‘zgarishi 

bir  xil  bo‘lmaydy.  Xarakteristika  qancha  tik  bo‘lsa,  payvandlash  yoyining 

uzunligi  payvandlash  tokiga  shuncha  kam  ta‘sir  ko‘rsatadi.  Tok  pasayuvchan 

xarakteristikada kuchlanish b kattalikka o‘zgarganida tbkning o‘zgarishi ag‘ ga, 

yotiqroq  pasayuvchi  xarakteristikada  a2  ga  teng  bo‘ladi.  Yoyning  barqaror 

yonishi  uchun  payvandlash  yoyining  xarakteristikasi  energiya  manbaining 

xarakteristikasi bilan kesishishiqerak (5-rasm). 

 

 

9-rasm. rasm. Ta‘minlash manbalarining va payvandlash yoyining tashqi 



xarakteristkalari. a- (tutash chiziq – generatorniki, siniq chiziq yoyning yoqish 

paytidagi, shtirix-punktir chiziq, yoyning yonish vaqtidagi xarakteristikasi), b-

payvandlash yoyiga tok beruvchi manbalarning xarakteristikasi 

Yoyning yonish paytida (9 rasm, a) kuchlanish egri chiziq bo‘ylab 1 dan 2 

nuqtagacha  —  generator  xarakteristikasi  bilan  kesishguncha,  ya‘ni  elektrod 

aeosiy metall sirtidan olib ketilgandagi vaziyatgacha pasayadi. Yoyning uzunligi 

3—5  mm  gacha  uzayganida  kuchlanish  2—3  egri  chiziq  bo‘ylab  ortadi  (3 

nuqtada yoyning yonishi turg‘un bo‘ladi). Odatda qisqa tutashuv toki ish tokidai 

U

в 

2



 

I

а 



1

 

3



 

а

 



б

 

U



в 

2

 



I

а 

1



 

3

 




36 

 

katta  bo‘ladi,  lekin  1,5  martadan  katta  bo‘lmaslkgi  Kerak.  Qisqa  tutashuvdan 



so‘ng kuchlanishning yoy kuchlanishigacha vaqti 0,05 svk dan ortmasligy kerak, 

bu kattalik manbaning dinamik xossalarini belgilaydi. 

9- rasm, b da yoy bilan dastaki payvandlashga eng mos bo‘lgan yoyning 

qattyq 


xarakteristikasi 

(3)  da  ta‘minlash  manbalariying  pasayuvchi 

xarakteristikalari G‘ va 2 keltirilgan. 

Pasayuvchi tashqi xarakteristikalarda salt yurish kuchlanishi (payvandlash 

zanjirida  nagruzka  bo‘lmagandagi  kuchlanish)  hamma  vaqt  yoyning  shl 

kuchlanishidan katta bo‘ladi, bu Yarsa. yoyning birinchi marta va qayta takroriy 

yoqishni  ancha  osonlashtiradi.  Nomiial  ish  kuchlanishi  30  v  bo‘lganda  salt 

yurish  kuchlanishi  75  a  dan  ortiq  bo‘lmasligi  kerak  (kuchlanishning  ortishi 

yoyning  yonishini  osonlashtiradi,  ayni  vaqtda  payvandchining  tokdan 

shikastlanish  xavfini  ham  orttiradi).  Uzgarmas  tok  uchun  yoqish  kuchlanishi 

30—35 v dan kam bo‘lmasligi, o‘zgaruvchan tok uchun esa 50—55 v dan kam 

bo‘lmasligi  kerak.  GOST  701269  ga  muvofiq  2000  a  payvandlash  tokiga 

hisoblangan  transformatorlar  uchun  salt  yurish  kuchlanishi  80  v  dan  ortmasligi 

kerak. 


O‘zgaruvchan tok manbai salt ishlash kuchlanishining ortishi cosφ  ning 

pasayishiga  sabab  bo‘ladi.  Boshqacha  aytganda,  salt  ishlash  kuchlanishining 

ortishi  energiya  manbaining  foydaLi  ish  koeffitsientini  pasaytiradi.  Yoy  bilan 

dastaki  payvandlash  (suyuqlanuvchan  elektrod  bilan)  va  flyus  ostida  avtomatik 

payvandlashda  ta‘minlash  manbalarining  tashqi  xarakteristikasi  pasayuvchan 

bo‘lishi  kerak.  Ta‘minlash  manbalari  xarakteristikasining  qattiq  bo‘lishi  (56 

rasm,  3  egri  chiziq)  himoya  gazlarida  (argon, karbonat  angidrid  gazi,  geliy)  va 

ba‘zi  kukun  to‘ldirilgan  simlar,  masalan,  EPS15G‘2  simi  bilan  payvandlashda 

zarur.  G‘az  himbyasy  vositasida  payvandlashda  ham  tashqi  xarakteristikalari 

yotiqroq  ko‘tariluvchi  ta‘minlash  Manbalaridan  foydalanish  lozim  (56rasm,  4 

egri chiziq). 

 



37 

 


Download 2,38 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   32




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish