Mexanik hodisalar jismlarning muvozanati oddiy mexanizmlar

YAKUNIY SUHBAT
Bunda Siz V bobda o‘rganilgan mavzularning qisqacha xulosalari bilan 
tanishasiz.
Yorug‘lik 
manbalari
O‘zidan yorug‘lik chiqaradigan jismlarga aytiladi. Shartli ravishda 
tabiiy va sun'iy manbalarga ajratiladi.
Yorug‘lik qa-
bul qilgichlari
Yorug‘lik ta’sirida ishlaydigan jismlarga aytiladi. Masalan, fotoplyonka, 
fotosurat, videokamera, quyosh batareyalari va h.k.
Yorug‘likning 
tarqalishi
Shaffof bir jinsli muhitda to‘g‘ri chiziq bo‘ylab tarqaladi. Yorug‘lik 
tarqalayotgan chiziq yorug‘lik nuri deyiladi.
Yorug‘likning 
qaytish 
qonuni
1
2
Tushgan nur va nur tushgan nuqtaga o‘tka zilgan per-
pendikular orasidagi burchak α  tu shish  burchagi, 
qaytgan nur va perpendikular orasidagi burchak γ 
qaytish burchagi deyiladi. Tushish burchagi qaytish 
burchagiga teng.
Yorug‘likning 
sinishi
1
2
Singan nur va nur tushgan nuqtaga o‘tkazilgan per-
pendikular orasidagi burchak β sinish bur chagi deyila-
di. Yorug‘lik tezligi katta bo‘lgan muhitdan tezligi ki-
chik bo‘lgan muhitga o‘t ganda sinish burchagi tushish 
burchagidan ki chik bo‘ladi.
Soya va yarim 
soya
S
T
Yorug‘likning to‘g‘ri chiziq bo‘y lab tarqalishi 
tufayli to‘siq orqa 
sida yorug‘lik mutlaqo 
tushmay digan  soha  soya, qisman tushadi gan 
soha yarim soya deyiladi.
Quyosh 
tutilishi
Oy
Oy orbitasi
Yer
Quyosh
Yer  va  Quyosh  oralig‘iga  Oy 
tushib qolganda, Quyoshdan 
Yerga kela digan nurlarni Oy 
to‘sib qoli sh hodisasi. Yerdagi 
kuzatuvchining joylashgan 
o‘r niga bog‘liq holda to‘la tutilish yoki qisman tutilish kuzatiladi.