Mexanik hodisalar jismlarning muvozanati oddiy mexanizmlar

Linzalar haqida tushuncha

---

V bob. Yorug‘lik hodisalari
146
146
113-rasm.
110-rasm.
111-rasm.
112-rasm.
Buyumni linzadan 2F masofadan 
uzoqqa (111-rasm) va OF oralig‘iga 
(112-rasm) qo‘yilganda hosil bo‘lgan 
tasvirlarni ham shu tartibda yasaladi.
Rasmlardan ko‘rinadiki, tasvir 
kattaligi to‘g‘ri yoki to‘nkarilganligi 
buyumning qayerga qo‘yilganligiga 
bog‘liq bo‘ladi. Buyum 2F dan uzoqqa 
qo‘yilganda tasvir haqiqiy, to‘nkarilgan 
va kichiklashgan bo‘ladi. Buyum OF 
oralig‘iga qo‘yilsa, tasvir mavhum, 
to‘g‘ri va kattalashgan bo‘ladi.
2. Botiq linzada tasvir yasash. 
113-rasmda botiq linzada tasvir hosil 
qilish keltirilgan. Bunda tasvir buyum 
qayerga qo‘yilishidan qat’i nazar mav-
hum, to‘g‘ri va kichiklashgan bo‘ladi.
Qavariq linzada buyumni ma’ lum oraliqqa joylashtirilsa, undagi tasvir 
kattalashgan bo‘lar ekan. Uning bu xususiyatidan narsalarni kattalashtirib 
ko‘rishda foydalaniladi. Shu maqsadda ishlatiladigan qavariq linzaga 
lupa deyiladi. 110-rasmda 1 nur fokusdan o‘tganligidan OF masofa 
qancha kichik  bo‘lsa, tasvir shuncha katta bo‘lishi ko‘rinadi. Shunga 
qarab lupalarni, katta lashtirish xususiyatiga ko‘ra solishtirilganda, fokus 
masofalariga qarab baho beriladi. Linzaning fokus masofasiga teskari