Mexanik hodisalar jismlarning muvozanati oddiy mexanizmlar

kattalashgan  va haqiqiy  bo‘ladi. Agar buyum 2F masofaga qo‘yilsa, 
buyum va tasvir ustma-ust tushadi.
106-rasmda qavariq ko‘zguda tasvir hosil qilish ko‘rsatilgan. Unda 
tasvir to‘g‘ri, kichiklashgan va mavhum bo‘ladi.

---

143
 104-rasm. 
105-rasm.
106-rasm.
F
Hisoblashlar shuni ko‘rsatadiki, qa 
variq 
va botiq ko‘zgularda buyumdan ko‘zgu mar-
kazigacha bo‘lgan masofa  d, tasvirdan ko‘zgu 
o‘rtasigacha bo‘lgan masofa f (104-rasm) 
va fokus masofasi F orasida quyidagicha 
bog‘liqlik bor: 
.
Botiq ko‘zgularda d  va  F hamma vaqt musbat qiymatga ega. f ning 
qiymati haqiqiy tasvir uchun musbat, mavhum tasvir uchun manfi y 
bo‘ladi.
Sferik ko‘zgular kundalik turmushda va texnikada keng qo‘llaniladi. 
Qavariq ko‘zgular avtomobillarda orqa tomonni kuzatish uchun o‘rnatiladi. 
Chunki unda yassi ko‘zguga nisbatan kattaroq joyni ko‘rish mumkin. Botiq 
ko‘zgular nurni to‘plash xususiyatiga ega bo‘lganligidan projektorlarda, 
avtomobil va qo‘l chiroqlarida qo‘llaniladi.
1. Mavhum tasvir deganda nimani tushunamiz?
2. Tajribada sferik ko‘zgularning fokusi qanday topiladi?
3. Sferik sirt markazi va ko‘zgu fokusi ustma-ust tushadimi?
4. Botiq ko‘zguda kattalashgan tasvirni olish uchun buyumni qayerga qo‘yish 
kerak?
Yassi ko‘zgu

---