Ma’mur qahhorov


Miqdor  o„zgarishlarining  sifat  o„zgarishlariga  o„zaro  o„tishi  qonuni



Download 0,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet50/95
Sana07.07.2021
Hajmi0,63 Mb.
#111976
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   95
Bog'liq
falsafa

Miqdor  o„zgarishlarining  sifat  o„zgarishlariga  o„zaro  o„tishi  qonuni 
riv ojlanish  qay  tarzda  yuz  berishini,  yangilikning  kelib  chiqish 
«mexanizmi»ni  ko‗rsatadi.    Bunda  miqdoriy  o‗zgarishlar  ta‘sirida, 
av v alo,  predmetning  ayrim  xossalari  o‗zgaradi,  so‗ngra,  miqdor 
o‗zgarishlari ma‘lum darajaga etgach, eski me‘yor buzilib, predmetni 
aynan shu predmet qilib turgan muhim xossalar yig‘indisi, ya‘ni sifat 
ham  o‗zgaradi.    Masalan,  harorat  asta-sekin  oshirib  borilib,  yuz 
darajaga etganda suv  qaynay boshlaydi, bunda u o‗z sifat holatini 
o‗zgartirib, yangi sifat holatiga  – bug‗ holatiga o‗tadi, nol darajada 
esa  suv   molekulalarining  xolati  shunday  qayta  tuziladiki,  suv   yana 
boshqa  sifat  holatiga,  ya‘ni,  muzga  aylanadi.    Demak,  suv ,  bug‗, 


muz  –  bular  bir  narsaning  turlicha  miqdoriy  o‗zgarishlar  ta‘sirida 
yuzaga keladigan uch xilma-xil sifat holatlaridir.   
Agar  miqdoriy  o‗zgarish  sezilarli  bo‗lmasa,  miqdor  bilan  sifatning 
birligi  bo‗lmish  me‟yor  buzilmaydi.    Qachonki  miqdoriy  o‗zgarishlar 
sezilarli bo‗lganda miqdor ham, sifat ham o‗zgarishga uchrab, yangi 
miqdor v a sifat, demakki, yangi me‘yor yuzaga keladi.  Yangi me‘yor 
esa,  yangi  narsa  paydo  bo‗lganini  bildiradi.    Masalan,  suv  
molekulasiga yana bir atom qo‗shilsa, u boshqa moddaga aylanadi.  
Me‘yorni bilish v a unga rioya qilish hamma joyda kerak.  «Me‘yorni 
bilmasang,  eng  yoqimli  narsa  ham  behad  yoqimsizga  aylanadi», 
degan edi buyuk yunon mutafakkiri Demokrit. Narsa – hodisalarning 
miqdoriy  jixatlari  matematik  usulda  hisoblanadi,  ularning  sifati  esa 
xossalar  orqali  o‗rganiladi.    Xalqimizning  ajoyib  naqliga  ko‘ra, 
hamma  yerda  o‗ziga  yarasha  toshu-tarozi  bor.    Miqdor 
o‗zgarishlarining  sifat  o‗zgarishlariga  o‘zaro  o‘tishi  qonuni  «Toma-
toma  ko‗l  bo‗lur»,  «Qimirlagan  qir  oshar»,  «Oz-oz  o‗rganib  dono 
bo‗lur»  singari  amaliy  ahamiyatga  molik  xulosalar  chiqarish  uchun 
asos bo‗lib xizmat qiladi.   

Download 0,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   95




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish