Ma’mur qahhorov

Ekzistentsializm  XX asrning  30-yillarida paydo bo‗lgan g‗arb falsafiy 
oqimlaridan  biri.  Uning  asoschilari    ekzistentsializmni  inson  mav judligi 
falsafasi  deb  ataganlar.  «Ekzistentsiya»  ingliz  tilidan  tarjimada 
«mav judlik»  degan  ma‘noni  beradi.  Ekzistentsializm  falsafasining turli 
maktab  v a  yo‗nalishlari    XX    asr  kishisining  ma‘nav iyati,  taqdiri, 
erkinligi mav zularida qizg‗in baxs-munozaralar yuritgan. «Mav judlik», 
«xayot»,  «o‗lim»,  «orzu-umid»  ekzistentsializm  falsafasining  asosiy 
falsafiy tushunchalari xisoblanadi. 
Ekzistentsializm  falsafasida  ikki  yo‗nalishni  aniq  ajratib  ko‗rsatish 
mumkin:  
1.  Dunyov iy  yo‗nalish.  Bunga  Xaydegger,  Sartr,  Kamyu  kabi 
mutafakkirlarni kiritish mumkin. 2. Diniy yo‗nalish. Bu yo‗nalish Yaspers, 
Marsel 
kabi 
v akillarga 
ega. 
Dunyov iy 
yo―nalishdagi 
ekzistentsializmga ko‗ra, inson  – tugallanmagan loyixa. Uning oldida 
ulkan  imkoniyatlar  mav jud.  Qay  birini  tanlashda  inson  erkindir. 
Demak,  o‗z  moxiyatini  belgilash  erkinligiga  ega,  kim  bo‗lib  yetishish 
uning  faqat  o‗zigagina  bog‗liq.  Shu  ma‘noda  inson  doimo 

---

takomillashib boradigan, tugallanmagan loyixaga o‗xshaydi. Erkinlik 
inson  o‗zi  yaratadigan ichki ruxiy xolatdir. Unga beriladigan tanlash 
imkoniyati  nixoyatda  mas‘uliyatlidir.  Chunki  bunda  inson  o‗zini, 
boshqalarni hamda dunyoni qayta yaratadi.