Махсус таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

КЕЙСЛАР 
1. Врачларнинг оппортунистик хатти-ҳаракати эҳтимоли. 
-Спорт жамоасининг врачи – бу, нафақат ўз билимлари билан 
психотерапевтдан тортиб то диетологгача турли мутахассисликларни 
бирлаштириши шарт бўлган доктор. Доктор, булардан ташқари, биринчи 
галда, айниқса юкламаларга доимий равишда ўзгартиришлар киритиш ва 
юкламаларни табақалаштириш зарур бўлган тайёргарлик давридаги ўқув-
машғулот жараёнида мураббийнинг энг муҳим ёрдамчиси ҳисобланади. 
Врач хонасида эмас, балки одамлар олдида, ҳолатларнинг ярмида, 
одатда, шароитларни олдиндан айтиб бўлмайдиган бошқа шаҳарларда ақл ва 
қўлларнинг яхши реакцияларини талаб қилувчи иш. 
Бу ерда алоҳида мойиллик ва сабр-тоқат керак. Доктор жамоасида – 
фақат рецепт ва касаллик варақаси билан қутилиб бўлмайдиган доимий 
беморлар бор. Бир лаҳзада ҳам ташхис қўйиш, ҳам даволаш турини танлаш 
ва сўзсиз, - натижа зарур. 
-Қишлоқ жойларида умумий амалиёт врачлари тизими ривожланади. 
Ушбу врачлар ўз ишида, аслида, бутун поликлиниканинг ўрнини босади ва 
фақат мураккаб вазиятларда ўз беморларини тор мутахассисларга юборади. 
• лекин беморлар врач ишининг сифатини ҳамма вақт ҳам баҳолашга 
қодир эмаслар-ку. ўз ишини яхши биладиган, лекин унчалик хушмуомала 
бўлмаган врачга қараганда ўз ишини яхши билмайдиган, лекин хушмуомала 
врач кўпроқ беморларни қабул қиладиган ҳолат юз бермайдими?
• ушбу масала соғлиқни сақлаш вазирлигининг ваколатига киради. у 
врачлик ҳамжамиятини намоён этувчи ташкилотлар билан биргаликда ультра 
товуш хизмати (УТХ) тизимига малакасиз мутахассислар кириб қолмаслиги 
ҳақида қайғуриши керак. соғлиқни сақлаш органлари мазкур соҳада 
ишловчиларнинг 
тиббий-иқтисодий 
стандартларни 
бажаришларига 
эришишлари даркор.

---

65
• пулнинг кетидан қувиб утх врачлари беморларга кераксиз ва ортиқча 
муалажаларни тайинлайдиган ҳолат юз бермайдими? бундай тажриба, 
афсуски, ихтиёрий суғуртада мавжуд. 
• бу жиддий муаммо. агар врач имкон қадар кўпроқ тиббий хизматлар 
кўрсатишдан моддий манфаатдор бўлса, унга эътироз билдириш қийин. 
лекин халқаро амалиётда бундай ҳолатларни жиловлаш усуллари мавжуд. 
биринчи галда бу даволаш ёрдасига ҳақ тўлаш усуллари билан боғлиқ. 
бошланғич бўғинда врач ёки поликлиника йил мобайнида ҳар бир 
кўрсатилган хизматга эмас, балки бир йўла бириктирилган беморлар 
контингенти учун пул олади. 
Саволлар: 
Кимда оппортунизмга интилиш кўпроқ —спорт врачидами ёки қишлоқ 
врачидами? Нима учун?
Кимда врачнинг ишини назорат қилишга интилиш кучлироқ — жамоа 
эгасидами ёки Соғлиқни сақлаш вазирлигидами? Нима учун? 
Иккинчи 
парчада 
келтирилган 
ахборот 
асосида 
врачнинг 
шартномадан олдинги ва шартномадан кейинги оппортунизмига мисоллар 
келтиринг. Қайси омиллар туфайли бундай хатти-ҳаракатга йўл қўйиш 
мумкин бўлади? Унинг олдини олишнинг қанақа усуллари таклиф этилади? 
Уларнинг самарадорлигига баҳо беринг.