Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti hisoblash usullari

 
2-savol.Geometriya tarixi haqida ma’lumotlar 
Geometriya fan sifatida eng qadimga taalluqli yuza va hajmlarni hisoblash uchun amaliy 
qoidalardan  qat’iy,  mantiqiy  sistemali  fanga  aylanguncha  uzoq  davrni  bosib  o’tdi.  Uning 
sistematik kursi Yevklid tomonidan eramizgacha 3-asrda yaratildi. 
2  ming  yil davomida Yevklidning  “Negizlar” asari  mantiqiy  jihatdan o’quv qo’llanmasi 
bo’lib  keldi.  Faqat  19-asr  ikkinchi  yarmidan  geometriya  asoslari  chuqur  tahlil  qilinib,  bu 
geometriya  fani  qat’iy  mantiqiy  tuzilishi  qanoatlantirilishi  lozim  bo’lgan  talablar  aniqlandi. 
Bunda rus matematigi N.I.Lobachevskiyning xizmatlari katta bo’ldi. Hozirgi davrda geometriya 
fani  qat’iy  deduktiv  hisoblanadi.  Uning  asosiga  qandaydir  aksiomalar  sistemasi  va  ma’lum 
sondagi  asosiy  yoki  dastlabki  tushunchalar  qo’yiladi.  Bu  tushunchalar  mazmuni  aksiomalarda 
ochib beriladi, kursning keyingi barcha bayoni sof mantiqiy yo’l bilan amalga oshiriladi: har bir 
kiritilayotgan  tushunchaga  ta’rif  beriladi,  har  bir  yangi  mulohaza  isbotlanadi,  ya’ni  mantiqiy 
ravishda aksiomalar, oldingi teoremalar va ta’riflardan mantiqiy keltirib chiqariladi.