Toshkent davlat sharqshunoslik instituti iqtisodiyot nazariyasi



Download 7,26 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/424
Sana03.07.2021
Hajmi7,26 Mb.
#108018
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   424
Bog'liq
iqtisodiyot nazariyasi (1)

Mulohaza  qiling:  Ijtimoiy  tabaqalashgan jamiyatda  o‗zlashtirish  uning  darajasi  va  usuliga  qarab  har 
xil  bo‗ladi.  O‗zlashtirish  odatda  ikki  xil  bo‗ladi:  ishlab  chiqarish  resurslari,  ya‘ni  vositalarni 
o‗zlashtirish;  ishlab  chiqarish  natijalarini  o‗zlashtirish.  Ishlab  chiqarish  resurslarini  o‗zlashtirishda 
moddiy  va  Mehnat  resurlari  ishlab  chiqarish  soribining  mulkiga  aylangandan  so‗ng  o‗zlashtiriladi. 
Ishlab chiqarishdagi o‗zlashtirish birlamshi. Bu yerda ishlab chiqarishning har ikkala omili (moddiy va 
inson  omillari)  birikadi,  mahsulot  va  xizmatlar  yaratiladi.  Mana  shu  omillarning  o‗zlashtirilishiga 
qarab, Mehnat natijalariga nisbatan mulk shakllanadi. 
 
Jamiyatda kishilarning mulkiy maqomiga qarab manfaat  
to‗rt guruhga bo‗linadi: 
Individual 
manfaat 
mulk 
egasining 
shaxsan 
o‗ziga 
tekkan 
daromadda 
ifodalanadi; 
 
Korporativ­guruhiy 
manfaat 
mulk 
egasi 
bo‗lgan 
jamoaning 
hamjihatlik 
bilan 
o‗zlashtiradigan 
daromadi  orqali  yuzaga 
chiqadi; 
Umumdavlat 
manfaati. 
Buni 
davlat 
byudjeti 
daromadlari 
ifodalaydi; 
 
Milliy 
manfaat. 
Milliy 
manfaat-jamiyatdagi 
milliy 
boylikning 
ko‗payishini 
bildirib, individual, guruhiy va 
umumdavlat    manfaatlarining 
birligidan iborat. 
Shu to‗rt manfaatlarning zamirida xususiy, jamoa, davlat va milliy mulk yotadi. 
Mulkning  xarakteri  va  miqyosiga  qarab,  uni  realizatsiya  qilinadi,  ya‘ni  amalga 
oshiriladi. Uning quyidagi usullari mavjud: 
1.  O‗z  mulkini  kapital  sifatida  ishlatib,  o‗zgalar  Mehnatini  qo‗llab,  tadbirkorlik  qilish 
orqali foyda olish. 
2.  O‗z mulkini ijaraga berib, ijara haqi olish. 
3.  Shayqovshilik qilish orqali daromad topish. 
4.  O‗z mulkiga tayangan holda Mehnati bilan daromad topish, o‗z Mehnatiga asoslangan 
xo‗jalik yuritish yo‗li bilan pul topish. 
5.  Pul shaklidagi o‗z mulkini qarzga foiz hisobida berish. 
6.  Yollanib ishlash orqali o‗z mulki bo‗lgan ish kuchidan daromad topish, ya‘ni ish haqi 
olish. Demak, mukl o‗z egasiga naf, foyda keltiradi. 

Download 7,26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   424




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish