Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

351

XVI bob.

 Huquqiy tizim

va huquqiy islohot

11000 ga yaqin Vazirlar Mahkamasi qarorlari, 2700 dan ortiq vazirliklar va 

davlat qo‘mitalarining normativ hujjatlari va boshqa me’yoriy hujjatlardir.

«Harakatlar strategiyasi» amalga oshirila boshlangach, 2017-yilning bi-

rinchi yarim yilida besh ustuvor yo‘nalishda amaliy faoliyatni ta’minlash doira-

sida 20 dan ortiq qonunlar, Prezidentning 180 dan ortiq farmon va 450 dan 

ziyod qarorlari qabul qilinib, faol qo‘llana boshlandi

1

.

«Huquqiy islohot» iborasi o‘z mazmuniga jamiyat huquqiy tizimini 

isloh qilish, uni demokratik yangilash va ma’rifiy dunyo qadriyatlari hamda 

umume’tirof etilgan prinsiplar asosida takomillashtirish degan ma’noni qam-

rab oladi. Ma’lumki «islohot» tushunchasi lotincha «Reformo» so‘zidan olingan 

bo‘lib, o‘zgartirish, tuzatish, qayta tashkil etish ma’nosini anglatadi. Shundan 

kelib chiqib ta’rif beriladigan bo‘lsa, huquqiy tizimni isloh qilish deganda, jamiyat-

ning zamonaviy talab va ehtiyojlari asosida huquqiy hayotni (huquqiy voqelikni) 

o‘zgartirish, yangilash, modernizatsiya qilish tushuniladi. Ushbu islohot huquqiy 

tizimni tashkil etuvchi barcha elementlarni yangilash va takomillashtirish 

jarayonlarini ifoda etadi.

Mustaqillik davrida O‘zbekiston Respublikasining o‘z huquqiy tizimi qa-

ror topdi. U vujudga kelish, shakllanish va takomillashish jarayonlarini «boshi-

dan» kechirmoqda. Aytish joizki, huquqiy tizimning tarkibiy qismlarini tashkil 

etuvchi barcha huquqiy institut va hodisalar birdek yuksak maromda rivoj 

topayotgani yo‘q. Ayrim elementlar masalan, qonunchilik jadal rivojlanayotgan 

bo‘lsa, boshqa elementlar sustroq rivojlanmoqda yoki hali eski shakl va qoliplar-

dan to‘la xalos bo‘la olgani yo‘q, xususan, huquqiy ong, huquqiy madaniyat 

va hokazo. Bu esa huquqiy tizimning barcha tarkibiy elementlari tubdan isloh 

etilishi, davr talablariga moslashtirilishi lozimligini anglatadi. Huquqiy tizim-

ning tarkibiy bo‘g‘inlarini inobatga olgan holda 

huquqiy islohotlarning asosiy 

yo‘nalishlari quyidagicha talqin etilishi mumkin: